Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zwrotkosztówzastępstwaprocesowego–uwaginatlepraktykisądowej
faktograniczeniasiępełnomocnikadozłożeniapełnomocnictwapowinienprzesądzać
opowyższym,leczfaktponiesieniaprzezstronękosztówwynikającychztaryfywy-
nagrodzeń.Stronawkażdymstadiumpostępowaniamożeudzielićumocowaniapeł-
nomocnikowi,atymsamymmaprawododomaganiasięzwrotutychkosztów,skoro
poniesionezostałyzgodniezobowiązującymiprzepisami.
Urzeczywistniającyzasadęsłusznościart.102k.p.c.stanowiwyłomwzasadzie
odpowiedzialnościzawynikprocesuijakoprzepiswyjątkowyniepowinienpodlegać
wykładnirozszerzającej.Brakskonkretyzowaniapojęcianwypadkiszczególnieuza-
sadnione”orazwielokrotniepodkreślanaworzecznictwieocenasądujakosuwerenne
uprawnieniejurysdykcyjnepowodują,żemożliwośćprzewidzianawtymprzepisiejest
nadużywana.Szczególniedziejesiętakwsytuacji,gdystronaprzegrywającażyjewtrud-
nychwarunkachmaterialnych.Brakmożliwościpłatniczychustawodawcauwzględnił
przezudzielenietakiejstroniezwolnieniaodkosztówczydarmowejpomocyprawnej.
UstawowezwolnienieodobowiązkuuiszczaniaokreślonychdaninnarzeczSkarbuPań-
stwanieoznacza,żedopuszczalnajestsytuacja,wktórejtozwycięskastronamabyć
dobrodziejemstronyprzegrywającejtylkodlatego,żetaniejestmajętna.Regulacjaza-
wartawart.108ustawyz28.07.2005r.okosztachsądowychwsprawachcywilnych2
wprostwskazuje,żenawetzwolnienieodkosztówsądowychniezwalniaodobowiązku
zwrotukosztówprzeciwnikowi.WtórujetemupoglądowiorzecznictwoSąduNajwyż-
szego3,leczwpraktycezastosowanieart.102k.p.c.jestbardzoczęste,atrudnasytuacja
płatniczajestpodstawowymargumentemuzasadnienia.Niedopuszczalnalakoniczność
wywodówwtymzakresie,częstopodkreślającychjedyniendyskrecjonalny”charakter
orzeczenia,dotyczyzarównorozstrzygnięćsąduI,jakiIIinstancji.Uważam,żeogra-
niczonemożliwościpłatniczestronyprzegrywającejniemogąrzutowaćnauprawnienie
stronywygrywającej,którejsądpowinienzasądzićzwrotnależnychjejkosztówprocesu.
To,czykosztytewyegzekwuje,niepowinnorzutowaćnatreśćwyrokuibędzieuzależ-
nioneodskutecznejegzekucji.Odbiórtreściwyrokuzasądzającegonawetwątpliwedo
wyegzekwowaniakosztyjestdużokorzystniejszyodorzeczeniaodstępującegoodobcią-
żeniazuwaginanierealnośćichwyegzekwowania.Oczywiściechodzioodbiórprzez
stronęwygrywającą,aletylkojejocenamożetumiećznaczenie.
Oileart.105k.p.c.regulujeogólniesposóbzwrotukosztówprzezwspółuczest-
nikówsporu,otylebrakprzepisuwskazującegonasposóbzwrotukosztówzastępstwa
procesowegonarzeczwielopodmiotowejstrony.Wydawaćbysięmogło,żewystarcza-
jącajestzasadaogólna,zawartawart.98§1k.p.c.Współuczestnicyformalniwogóle
niepowinnimiećwątpliwości,gdyżkażdyznichmaswojąsprawę,aichłączneroz-
poznawaniejestzabiegiemprocesowym,niemającymwpływunaichsamodzielnąpo-
zycję,tj.prawaiobowiązki.Tozaśprzekładasięnafaktosobnegoliczeniakosztów
zastępstwaprocesowego,jakiponosiwspółuczestnikformalny–bezwzględunato,czy
każdyzewspółuczestnikówmiałinnegopełnomocnika,czyteżbylionizastępowani
przeztegosamegoadwokata.Takierozwiązaniewydawaćbysięmogłooczywiste,gdyby
nieuchwałaSąduNajwyższegoz10.07.2015r.4,wktórejSądten,akceptującwcześniej
2Tekstjedn.:Dz.U.z2016r.poz.623.
3Por.np.postanowieniez26.01.2012r.,IIICZ10/12,OSNC2012,nr7–8,poz.98.
4IIICZP29/15,Biul.SN2015,nr7,s.6.
113
