Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stworzenia.Zdałsobiesprawę,żewszystkiegatunki,wtymludzie,
konkurująotesameźródłapokarmu.Potrzebajedzeniałączyławięc
wszystkieżyweistotywnieustannejwzajemnejjatce,takjak
wwypadkutej,którastałauzaraniawyglądającejnanajbardziej
niewinnąwiosennejscenki:
Spoglądamynabłyszczącezradościobliczenatury,widzimyczęsto
nadmiarpożywienia,niewidzimyzaśalbozapominamy,żeptaki,
któremileświergocąnaokołonas,żywiąsięowadamiinasionami,
awięcniszczątymsposobemżycie;zapominamyrównież,jakwiele
spośródtychśpiewającychptakówlubspośródichjaj,spośródich
pisklątstajesięłupemdrapieżnychptakówizwierząt;niezawsze
pamiętamy,żechociażobecniepokarmmożebyćwnadmiernej
obfitości,tojednakniedziejesiętakokażdejporzerokuikażdego
roku34.
NieprzypadkiemdotarłotodoDarwina,kiedyczytałEsejozasadzie
populacjiMalthusa.Malthustwierdził,żeliczbaludziograniczonajest
ilościądostępnegopokarmu,coznaczyło,żeskoropopulacjawzrasta
wpostępiegeometrycznym,azapasyżywnościwarytmetycznym,
toludzieskazanisąnato,żewrezultacieniebędąmielicojeść.Żeby
społeczeństwauniknęłyklęski„pozytywnejkontroli”wzrostuliczby
ludności(głód,chorobyiwojna),musiałybyograniczyćliczbęludzi
zapomocą„hamulcówmoralnych”,zwanychrównieżkontrolą
urodzeń.TeoriaMalthusanatychmiastwzbudziłakontrowersje
iwzbudzajezresztądodzisiaj,aledlaDarwinastanowiłakluczowy
elementwjegoewolucyjnejukładance.Doidei,żeludzieizwierzęta
wywodząsięodtegosamegoprzodka,dodałpogląd,żewalka
oprzetrwaniebyłaniekończącymsięposiłkiem,awszystkieżywe
istotybraływniejudział.
MonografiaOpowstawaniugatunków,opublikowanaw1859roku,
byłajakgranatwrzuconywsamśrodeknaukprzyrodniczych.Pogląd,
żeludziesąwjakiśsposóbfizycznieigenetyczniezwiązanizinnymi
stworzeniami,byłjednymztych,któregowiększośćwiktoriańskiego
społeczeństwaniebyławstaniestrawić.Pomimotrudnegoodbioru
teoriaDarwinaprzesunęłaośmyśleniaozwiązkuczłowieka
zprzyrodą,aspostrzeżeniaowepozostająsilnenawetdzisiaj.Ilekroć
my,stworzeniaziemskie,jemy,jemywspólnie;ponadtozjadamy
siebienawzajem.Napożywienieskładająsiężywestworzenia,które
