Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakresipoziomskutecznościresocjalizacji
19
kondycjipsychosomatycznejimoralnej,poziomurozwojuichdyspozycjiinstrumen-
talnychikierunkowych.Zamiastsilićsięnawyprodukowaniezowsaryżu,
poprzestańmynaprzetworzeniugowpłatkiowsiane.
Determinantyzróżnicowaniazakresówipoziomuresocjalizacji
Celów,atymsamymzakresówipoziomówresocjalizacji,niedasięracjonalnie
określaćwoderwaniuodjednostekobejmowanychtymprocesem.Podstawowym
warunkiemuczestnictwawresocjalizacjijestwyrażenienaniezgody.Niemożna
nikogoresocjalizowaćwbrewjegowoli.Możnajednakżestymulowaćwzbudzanie
woliuczestnictwa,stosującsprzyjającytakiejdecyzjisystemzachęt.Stymulującą
funkcjęmogłybypełnić:uzgadnianezoskarżonymiwyrokiskazujące,biegli
opiniującyoskarżonych,przejścioweoddziałyobserwacyjnewaresztachizakładach
karnych,bractwawięzienneorazpersonelpenitencjarny,zwłaszczawychowawcy,
oddziałowi,psychologowieikapelaniwięzienni.
Ustalenieindywidualnegoceluresocjalizacji,określającegojejzakres,wymaga
uprzedniejwnikliwejdiagnozypotencjałuadaptacyjnego(dyspozycjiinstrumental-
nychikierunkowych),określeniamożliwościzrobieniaryżu,płatkówowsianych,
określonychrodzajówigatunkówmąkibądźtylkoniezbytprzetworzonejkarmy.
Zpewnościąniedasięszerokozresocjalizowaćjednostekskrajnieasocjalnych.
Niesąonebowiemwstanieosiągnąćoptymalnejhomeostazyiintegracjispołecznej,
ponieważwswoimpostępowaniukierująsięzasadąprzyjemnościimotywacją
popędową.Jedyniedostępnymdlanichzakresemresocjalizacjijestpoprawa
politycznapolegającananiezbyttrwałympowstrzymywaniusięoddokonywania
przestępstw(cozakładacelminimum).Teoretycznieznaczniewiększemożliwości
szerszejresocjalizacjiprzejawiająjednostkidysocjalne,zaadaptowanedowąskiej
grupypodkulturowej.Akomodacjadomałejgrupyprzemawiazajakąśzdolnościądo
zinternalizowanianorm.Wdośćpowszechnymzachowaniudysocjalnośćniemal
całkowiciewyłączapodatnośćnaresocjalizacjęiinternalizowanienormpostępowa-
niaobowiązującychwglobalnymspołeczeństwie.Generalizowanietakiegopoglądu
niewydajesięuzasadnione,przynajmniejwodniesieniudonieletnichpensjonariuszy
zakładupoprawczego,którzyuczestniczyliwkońculatsześćdziesiątychubiegłego
wiekuweksperymencieprowadzonymprzezJ.Szałańskiego(1978).Należybowiem
zaznaczyć,iżoznakipodatnościnaakceptacjęiinternalizacjęnormszerszego
społeczeństwaprzejawiałahomogenicznagrupaeksperymentalnawychowanków
uważającychsięza,,git-ludzi’’zconajmniejprzeciętnąsprawnościąumysłową.Nie
popełnimyzatemwiększegobłędu,przyjmujączałożenie,iżjednostkidysocjalnesą
wstanieosiągnąćobaMachelowskieceleresocjalizacjipenitencjarnej.Ujawniona
wewspomnianymwyżejeksperymenciekrytykazasadpodkulturyprzestępczej
wskazywałabynamożliwośćinternalizacjinormszerszegospołeczeństwa,wtym
normmoralnychireligijnych.Jeżelipoprzezzintensyfikowaneoddziaływania
