Słowiańska psychomachia Mickiewicza

Zbigniew Kaźmierczyk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7326-892-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

360

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kaźmierczyk, Zbigniew. Słowiańska psychomachia Mickiewicza. Red. . Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2012, 360 s. ISBN 978-83-7326-892-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kaźmierczyk, Z.

T1 Słowiańska psychomachia Mickiewicza

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

PP Gdańsk

YR 2012

SN 978-83-7326-892-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 136675, author = "Kaźmierczyk, Zbigniew", editor = "", title = "Słowiańska psychomachia Mickiewicza", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego", year = "2012", address = "Gdańsk", isbn = "978-83-7326-892-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kaźmierczyk, Zbigniew

ED -

TI - Słowiańska psychomachia Mickiewicza

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

CY - Gdańsk

PY - 2012

SN - 978-83-7326-892-0

ER -

Netografia (standard APA):

Kaźmierczyk, Zbigniew. Słowiańska psychomachia Mickiewicza [baza danych online] Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2012 [dostęp: 04 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/slowianska-psychomachia-mickiewicza-zbigniew-kazmierczyk-136675.

romantyzm, Rosja, Iran

Jest to praca na niebagatelny temat, o który nieraz potrącali autorzy publikacji o Mickiewiczu i historycy polskiej literatury romantycznej, ale nie czynili go dotychczas przedmiotem rozważań systematycznych i nie poświęcili mu osobnych monografii...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7326-892-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

360

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

I. Wstęp do mitologii słowiańskiej Mickiewicza10
1. Mickiewicz w perspektywie przełomu w etnografii polskiej10
Odkrycie mitu kosmogonicznego Słowian10
Przedromantyczne zainteresowania folklorystyczne16
Romantyczny początek20
Ludowość prasłowiańska22
Kanon zagadnień etnogenetycznych24
„pochodzimy z Inąd, to jest: z Indostanu”25
Przedchrześcijańska psychomachia według Dołęgi Chodakowskiego27
Słowianie według Lelewela29
Irańska etnogeneza Słowian według Skorochoda Majewskiego31
Opozycja Lelewela wobec etnogenezy irańskiej37
Lelewel wobec relacji Helmolda40
Rozwój tezy irańskiej41
„Rozpłód boży”43
Adversus haereses45
2. Irańska etnogeneza Słowian – brakujące ogniwo religioznawstwa polskiego – pod kątem pożytku mickiewiczologicznego46
Stanowisko metodologiczne – irański Mickiewicz?46
„Tak wielki i liczny naród jak słowiański nie przychodzi, tylko na miejscu wzrasta”?48
Dualizm teologiczny w języku Słowian51
Relikty irańskie w wierzeniach ludowych Słowian52
Przesilenie etnogenetyczne: oddalenie i zwycięstwo tezy irańskiej55
Archeologia etnogenetyczna63
Przełom mitologiczny67
Dualny świat Słowiańszczyzny w świetle mitologii porównawczej71
Struktura słowiańskiej psychomachii71
Ojcowie przełomu w etnografii polskiej75
Dualizm zurwanicki w mitologii słowiańskiej79
Słowiański zurwanizm81
Pożytek mickiewiczologiczny82
II. Przemiana ethosu rycerskiego na gruncie Słowiańszczyzny88
1. Doświadczenie pokoleniowe88
Obraz wojny88
Legenda wojny 179489
2. Rycerskie antecedencje legendy kościuszkowskiej92
3. Ethos rycerski a Rosja94
4. „Bo on nie pójdzie, jak dawni rycerze”98
5. Tyrania i republika Woltera100
Cnota w piekle100
Republika104
Wolterowskie inspiracje107
6. Republika nowogródzka109
7. Słowiańska psychomachia filomatów110
8. W lustrze rycerskiego Don Carlosa111
III. Rosja we wczesnych utworach Mickiewicza120
IV. Irańskie struktury reliktowe w Balladach i romansach130
1. Ludowość domowa i regionalna130
2. Usilność historyczna a prawidłowość ludowa132
3. Psychomatyzacja133
4. Odpowiedniość135
5. Fundamentalizacja opozycji binarnej138
6. Irańskie struktury reliktowe139
7. Dualizm poleski140
8. Asza i drug147
9. Asza słowa150
10. Synkretyzm152
11. Potęga reguł zachowania życia (asza)154
V. Słowiański dualizm w Dziadach kowieńsko‑wileńskich158
1. Dwa światy w jednym159
2. Ludowe prawidła obrzędu165
3. Dualizm rytualny166
4. Figura restytucji dualnego początku171
5. Etnogenetyczny apokryf173
6. Co szkodzi, co pomaga (prawdy binarne)174
7. Postać reliktowego dualizmu Słowian – upiór174
8. Prastary model kosmogoniczny (dwie domeny)176
10. „Paralela grecka”?177
9. Udawnienie177
11. Pokrewieństwo irańskie180
12. Dola181
13. Scena IX189
14. Reliktore struktury dualne193
15. Paralela irańska194
16. Dualizmu poleski – dualizm zurwanicki198
17. Nieprawidłowość miłosnego numinosum199
18. Boskość i diabelskość w teatrze życia wewnętrznego199
19. Miłość biegunowa200
20 Cud prawidłowości201
21. Świat uwewnętrznionej psychomachii202
22. Słowiańska warstwa spodnia205
23. Numinotyczna nieprawidłowość205
24. Etiologia nieprawidłowości207
25. Przeniesienie sacrum208
VI. Wątek awestyjski w Arymanie i Oromazie222
VII. Zurwanicki dualizm w Dziadach drezdeńskich236
1. Interpretacje236
Interpretatio Christiana236
Cień herezji243
Bóg monoteistyczny w rozdwojonej jaźni romantyka245
„Bóg utracony i Bóg odnaleziony”246
Interpretatio clasica248
Homo politicus250
Antydualizm programowy252
Ezoterica254
2. Dualizm w Dziadach drezdeńskich256
Opozycja binarna Słowiańszczyzny256
Reliktowy dualizm czarta i Boga258
Dualna myśl więźnia262
Dualnej myśli transpozycja dziejowa263
Dualizm poleski – dualizm zurwanicki264
Potęga milczenia (nadir i zenit Konrada)265
„Niebu świecenie”266
Pesymizm Konrada270
Pieśnią w „piekło uderzenie”272
Mała improwizacja277
Słowiańska zemsta277
Zurwanicka struktura teologiczna279
Zrąb teologii politycznej Konrada287
Medium treści mitycznych289
Punkt koncentryczny292
Pamięć czeluści294
Słowiańska psychomachia298
Słowiańska psychomachia w wymiarze historycznym (Ustęp)299
Udzielność zony300
Zapoznany prowidencjalizm302
Świat diabelskiej subkreacji305
Obszary305
Liber naturae – liber historiae310
Mowa żywiołów310
Animalizacja315
Animistyczna animalizacja parady315
Błoto315
Dualny eks‑centryzm317
Parada318
Powódź323
Władza niepohamowana328
VIII. Słowiańska psychomachia Mickiewicza332
Zakończenie344
Bibliografia347

I.WstępdomitologiisłowiańskiejMickiewicza

1.Mickiewiczwperspektywieprzełomu

wetnografiipolskiej

OdkryciemitukosmogonicznegoSłowian

ZasadniczetwierdzenieMickiewiczaoniezachowaniusięmitologiiSłowian,ogło-

szonewprelekcjachparyskichnapoczątkulatczterdziestychXIXwieku,niespot-

kałosięzzaprzeczeniemwpolskichbadaniachreligioznawczychdopołowylatsie-

demdziesiątychwiekuXX.

Niezachowaniesięmitologiinieoznaczało–zdaniemMickiewicza–niezacho-

waniareliktówreligii.Reliktyteświadczyływedługniegootym,że:nReligiatanie

znaobjawienia;niemogławięcuSłowianwytworzyćsięmitologia,ponieważmi-

tologiajestzwszelkąpewnościąniczyminnym,jaktylkoskażeniemobjawienia.

Owóżskoronigdynieistniałoobjawienie,niebyłateżmożliwamitologia”1.Wwy-

kładachMickiewicza,głoszonychnaKatedrzeCollègedeFrance,odnajdujemymię-

dzyinnymitezyJoachimaLeleweladotyczącehistoriiPolskiihistoriipowszechnej

orazustaleniarozwijającejsięodkońcawiekuXVIIIslawistyki,którejkoronnym

przedstawicielembyłdlapoetyJózefSzafarzyk2.AnalizaPierwszychwiekówhistorii

polskiej3–niedokończonejpracyMickiewicza,powstałejkilkalatprzedobjęciem

1A.Mickiewicz,Literaturasłowiańska.Kurspierwszy,w:idem,Dzieła,WydanieRocznicowe1798–

1998,t.8,oprac.J.Maślanka,Warszawa1997,s.64.

.J.Szafarzyk,Słowiańskiestarożytności,przełH.N.Bońkowski,Poznań2003.H.Batowski,usta-

lającźródładoPierwszychwiekówhistoriiPolskiejMickiewicza,wskazuje,żepierwsząokazjęzetknięcia

sięzdziełemSzafarzykamiałonwRosji,gdydotarłatampracaGeschichtederslawischenSpracheund

Literaturwydanaw1826r.ZdaniemBatowskiegopracaSzafarzykaznanabyławRosjiwrokujejwyda-

niaalbowrokunastępnym.Zob.H.Batowski,MickiewiczjakobadaczSłowiańszczyzny,Wrocław1950,

s.44.Batowski,powołującsięnażycioryspanslawistyPogodinaautorstwaN.BarsukowaŻizńitrudy

M.N.Pogodina,przytoczyłwypowiedźMickiewicza,wktórejinformowałonMichaiłaPogodinapodczas

spotkaniawczerwcu1839roku,żenprzedewszystkimzajmujesięhistoriąiżepodziwiającStarożytności

słowiańskieSzafarzyka[sądziże]badaniategoostatniegouczyniłyjegowłasnezbytecznymi”,ib.,s.52.

M.HellerokreśliłpozycjęPogodinawśródsłowianofilówmianemnoficjalnegoteoretyka”ludowościwRo-

sji.Zob.M.Heller,Historiaimperiumrosyjskiego,przeł.E.Melech,T.Kaczmarek,Warszawa2000,s.285.

3A.Mickiewicz,Pierwszewiekihistoriipolskiej,w:idem,Dzieła,WydanieRocznicowe1798–1998,

t.7,oprac.J.Maślanka,Warszawa1996.

Brak wyników

Słowiańska psychomachia Mickiewicza

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra