Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pomysłnapublikacjęsłownikowąmieszczącąwielowyrazowekon-
strukcjeprzechowująceróżnegotypureliktyjęzykowezrodziłsię
wzwiązkuzfaktem,żeistniejącesłownikiogólneorazfrazeologicz-
nejęzykapolskiegoniedająwyobrażeniaobogactwieirozmaitości
archaicznychwyrazówiichformnskostniałych”wpołączeniach
wyrazowych.Aprzecieżhistoriapozwalanamlepiejrozumiećfakty
współczesnegojęzykapolskiego.JużzresztąprzedlatyWitoldDo-
roszewskipisał:nPrzeszłośćjęzykainteresujenasniedlatego,że-
byśmymieli,zwracającsiękuniej,odwracaćsięodteraźniejszości,
aledlatego,żepoznającprzeszłość,rozszerzamygranicewspółczes-
ności,wszechstronniejjąróżnicujemy,lepiejrozumiemydziałające
wniejsiły(ś)”3.Niejesttajemnicą,dlaczegozwiązkizarchaizma-
mi,anachronizmamitrwająnaprzestrzenidziejów.Wszakjedną
zwłaściwościfrazeologiijestprzechowywaniewszelkichnstaroci”
językowych.Frazeologizmy,jakowielowyrazoweustabilizowane,
utartepołączenia,wydająsiębardziejodpornenaprzeobrażenianiż
pojedynczeleksemy.Odzapomnieniachronijecharakterystyczność
formy-głównieto,żewszystkieoneznacząjakocałość.Stąddobrze
zachowująstaresłowa,ichformyiznaczenia.
Ustaleniezasobuwspółcześniewystępującychfrazeologizmówiprzy-
słówzarchaicznymkomponentem,atymsamymwskazaniełączno-
ścimiędzydawnąawspółczesnąpolszczyzną-otonadrzędnecele,
któreprzyświecałyautorcesłownikapodczasopracowanianiniejsze-
gozbioru.Zwłaszczażezwiązkizarchaizmamizajmująmarginesową
pozycjęwopisachleksykograficznych,aprzecieżonerównieżwcho-
dząwskładzasobusłownegoużytkownikówpolszczyznyXXIw.Ni-
niejszapublikacjawypełnialukęwpolskiejleksykografii-dotądnie
powstałdykcjonarzmieszczącytegotypuzwiązkiwyrazowe.Słownik
manowatorskicharakter.Udokumentowanewnimutartepołącze-
niawyrazowezprzeżytkamifonetycznymi,fleksyjnymi,słowotwór-
czymi,leksykalnymi,semantycznymi,składniowymiukazująskalę
dziedzictwakulturowo-językowegowpolszczyźnieXXIw.
3W.Doroszewski,Język,myślenie,działanie.Rozważaniajęzykoznawcy,Warszawa
1982,s.41.
8
