Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
wobrębiejednejgwaryzaś—wieluformnazwiskderywowanychzapomocą
rozmaitychsufiksówswoistychdlagwarpowstałychodidentycznychpodstaw
(poro:Klim,Klima,Klimas,Klimasz,Klimczyk,Klimeczek,Klimek,Klimko,Klimok,
Klimon,Klimond,Klimonda,Klimosz,Klimoszek,Klimoszka,Klimsza,Klimor,Klimus
<odimocerkoKliement)o
Zebranymateriał,wypełniającpewnąlukębadawcząwtymzakresie,umoż-
liwiaprzeprowadzenieparalelnychsyntez43,ponieważ„potwierdzonawgwarach
rozmaitośćznaczeńwyrazówumożliwiaopisanieprzypuszczalnychprocesów
skojarzeniowychimetaforycznych,decydującychoprzesunięciachsemantycz-
nych”(Łobodzińska2006:141)o;iorączaśpoduwagęfakt,że„kulturowyaspekt
onimizacjidecydujeotym,żetasamaodapelatywnanazwawłasnawróżniących
siękulturowośrodowiskachmożemiećróżnenawiązaniakonotacyjne”(Abramo-
wicz2006a:28),„poświadczonewgwarachrozmaiteznaczeniawyrazówpozwa-
lająśledzićzachodzącemiędzynimirelacjeizmiany”(Łobodzińska2006:136)o
32
Nazwiskabezwykładnikówsłowotwórczych
Dogrupynazwiskbezwykładnikówsłowotwórczych(powstałychwwyniku
przeniesieniaichpodstawyetymologicznejdokategoriinazwiskbezznaczących
zmianjejstrukturyimorfologicznychwykładnikówprzekształcenia)zaliczono
antroponimyrównobrzmiącewmianownikuliczbypojedynczejzapelatywami
niemotywowanymi,którychobecnośćodnotowanowsłownikachoNazwiskaztej
grupyto1929hasełsłownikowych,obejmujących17,2%całościnazwiskmieszkań-
cówŚląskaCieszyńskiegooNajliczniejszągrupęnazwniederywowanychsufiksal-
niestanowiąnazwiskaopodłożuapelatywnym(1663formy,tojest86,2%),wdal-
szejkolejnościzaś—nazwiskapochodząceodinnychnazwwłasnych(13,8%),
wtymodimion(8,2%),odnazwmiejscowych(2,8%),odnazwetnicznych(2,8%)o
Nazwiskaderywowane
Nazwiskasklasyfikowanejakoderywowanesłowotwórczolubfleksyjnieobej-
mują74,9%nazwiskrodzimych;tymsamymderywacjamorfologicznaokazałasię
wzebranymmaterialebardziejefektywnaniżtranspozycja44oNazwiskaderywo-
wanepowstawałyprzeważnieprzezdodanieformantu,pełniącegojużzreguły
wwiekuXIXfunkcjęstrukturalnąbądźpatronimicznąo
JakstwierdzaPiotr;ąk,„dlawłaściwejcharakterystykiregionupodwzglę-
demantroponimicznymkoniecznejestzestawienietypówdominujących,częstych
irzadkich,ponieważtenajczęstszeinajrzadszeokreślajądanyterenwsposób
pozytywnylubnegatywny”(;ąk1995:24)oPróbatakiegozestawienia(dokonana
43
PoropostulatKwirynyHandkedotyczącyzastosowaniaperspektywyparalelidobadania
problematykipograniczajęzykowego—Handke1997:147—164o
44
Przewaganazwiskderywowanychnadformacjamipodstawowymijestcharakterystyczna
dlapolskichnazwisk(;ubak1970—1971;Szymczak1963;Kamińska1958:79—121;Lech2004:76;
Magda-Czekaj2003:164)orazdlanazwisksłowiańskich(Rospond1967:19)o
