Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BalloMeccanico,stworzonyw1922przezIvoPannaggiegoiVinicioPaladiniego,otworzył
drogęwieluinnympodobnymkreacjomnaeuropejskichscenach.Wbaleciebezmuzyki,
wktórymrytmicznąpolifoniętworzyłdźwiękwytwarzanyprzezsilnikidwóchmotocykli,
dwajtancerze,ignorującgranicesceny,wchodzilinawidownię,robiącprzytymruchymi-
metyczne,zgodnezrytmemsilników,tańczylinadrabinachiwykonywaliskokiakrobatycz-
ne46.Winnymbaleciefuturystycznym,Anihccamdel3000z1924(tytułtoanagramsłowa
nmaszyna”),paratancerzy–odtwarzającychroledwóchlokomotywzakochanychwkierow-
nikustacji–tańczyławkostiumachwformiepoziomychrurowychpancerzyiwmaskach
wkształciekominów,zaprojektowanychprzezFortunataDepera.Choreografiaeksponowała
zaśto,coGiacomoBallaprzewidziałdlaMacchinatipografica(1914),baletu,wktórymru-
chyzłączonychramiontancerzyimitowałyrytmmaszynydrukarskiej,podczasgdyichstopy,
jakomłotyczytłoki,uderzaływpodłogę
47
.WrazzespektaklemL’Angoissedesmachines(1927)
autorstwainnegoWłocha,RuggeraVasariego,dotańcawłączyłsięruchpantomimiczny.Sze-
regkolejnychprzedstawień,wśródnichstworzoneprzezEnricaPrampoliniego,zudziałem
mimówMariaRiccottiegoiToshiKomoriego,odniósłdużysukcesm.in.nascenachparyskich.
Publicznośćdoceniłazerwanieznpustątechniką”inzimnąwirtuozerią”BaletówRosyjskich
iBaletówSzwedzkich,jakinowąjakośćruchu–łagodnego,falistego,nnieruchomegopiękna”
estetykijapońskiej,wniesionejprzedewszystkimprzezKomoriego48.Wswoichdalszychcho-
reografiachPrampoliniwykorzystywałrównieżmotywmarionetki,mówiącściśle–nzmario-
netyzowania”postacibądźmariażutancerzyimarionetek,cowefekcieprowadziłododefor-
macji,stylizacjiikodyfikacjigestu.W1928choreograftenzaproponowałjeszczeinnąjakość
ruchu,nazwanąpóźniejtańcemsportowym,łączonymzkategoriąaerodanse–choreografii
operującychgłówniefiguramiiruchamisugerującymiprzestrzeńnadziemną(związanych
zinterpretacjąscenicznąaero-poematówfuturystycznych)49.
Taniecmiałdlafuturystówzasadniczeznaczeniejakoformamanifestacjizarazemnagrun-
cieteorii,jakipraktykiartystycznej.Oczyszczonyzwszelkiejsentymentalności,zmysłowo-
ściiromantyzmu,dążyłdowprowadzenia(częstozhumorem)estetykimaszyny,dynamizmu
iszybkości.Mechanizacjaciała,czyteżjegonmarionetyzacja”,byłajednymzprawtejestetyki.
Gestystałysięstylizowaneiskodyfikowane,wsekwencjachruchowychpojawiałysięnawiązania
doakrobatykiisportu.
Myślenieotańcuwpewnymstopniuskorelowanezideamifuturyzmumożemyodnaleźćwpra-
cachOskaraSchlemmera–przedewszystkimwBalecietriadycznym–geometrycznejtrylogii,
wktórejciałotancerzazostałopoddanemechanicznejmetamorfoziedziękikostiumomispecy-
ficznymakcesoriom(kostiumjednejzpostaciskładałsięzkompozycjinajprostszychformgeo-
metrycznych:linii,kół,trójkątów),natomiastruchtanecznyzyskałcharakterczystoabstrakcyjny.
Schlemmeruznawałsięzaartystęmechanikiciała,tańcamatematycznego,nbaletumechaniczne-
go”:nNienarzekaćnamechanizację,leczcieszyćsięzmatematyki!”50–postulował.Matematyka
miaładlaniegowymiarartystyczny,metafizyczny,służyłatemu,cozmysłowe,iucieleśniałasię
46N.Blumenkranz-Onimus,AbasletangoetParsifal!Ladansefuturiste,nRevueesthétique”1992,nr22,s.56.
47GiacomoBallaustawiłwedługporządkugeometrycznego12artystów,którzymieliprzedstawiaćczęśćmaszyny
drukarskiej.Ichzłączoneramionamiałysugerowaćsystempołączeńmiędzytrybamimaszyny,aruchynógnaśla-
dowaćruchytłokówmaszyny.Zob.ibidem,s.58.
48Ibidem,s.59.
49Ibidem,s.60–64.
50O.Schlemmer,Matematykatańca,[w:]Idem,EksperymentalnascenaBauhausu.Wybórpism,wstęp,przekł.ioprac.
M.Leyko,Gdańsk2010,s.54.
18
ZłoTyWiekruchu
