Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
wzmaganiachzbrojnych.Wśródwskazanychdomendocelowychwyróżniająsię
przedewszystkimtakiesfery,jak:SPÓRSŁOWNY,POLITYKA,EKONOMIA,
PEWNEPROCESYPSYCHICZNE,OKREŚLONEPROCESYDOTYCZĄCE
ORGANIZMULUDZKIEGO,MIŁOŚĆ,ZALOTY.Oczywiściewterminach
militarnychujmowanesątakżeróżnegotypuINNEDZIAŁANIACELOWE
iFORMYRYWALIZACJI.Wewspółczesnejpolskiejfrazeologiinajwyraźniej
przejawiasięmetaforaPOLITYKAtoWALKA(ZBROJNA).Porównanotek-
stymówiąceoróżnychdomenachdocelowychiokazałosię,żewtekstachtrak-
tującychoPOLITYCEfrekwencjafrazeologizmówmotywowanychmilitarnie
jestnajwiększa,dużejesttutakżezróżnicowanietychjednostek.Najmniejszą
różnorodnośćtegotypufrazeologizmówodnotowanowtekstachmówiących
oPROCESACHPSYCHICZNYCHorazoPROCESACHDOTYCZĄCYCH
ORGANIZMULUDZKIEGO.Badaniawykazałyrównież,żewtekstachtraktu-
jącychoSPORZEczęściejpojawiająsięzwiązkiwywodzącesięzindywidualnej
WALKI(ZBROJNEJ),zaśwtekstachmówiącychoPOLITYCEiEKONOMII
częściejnotowanesąpołączeniazwiązanepierwotniezWALKĄzbiorowości.
Wtokumoichbadańpotwierdzałasięsłusznośćnastępującegowniosku
A.M.LewickiegoiA.Pajdzińskiej:„frazeologiajęzykajest(ś)ściślezwiązana
zżyciemspołeczeństwa,któresięowymjęzykiemposługuje,(ś)wzasobiefraze-
ologicznymodbijająsię(ś)zmianykulturowe”(Lewicki,Pajdzińska,1993:314.
Por.też:Sapir,1978:62;Мокиенко,1986:19).Okazałosięnp.,żewewspółcze-
snejfrazeologiipostrzeganieZALOTÓWwterminachWALKI(ZBROJNEJ)–
metaforażywajeszczewXIXw.–przejawiasiędziśzdecydowanierzadziejniż
wwiekachprzeszłych.Natomiastwspółcześniewefrazeologiiwyraźnieujawnia
sięmetaforaMIŁOŚĆ(międzymężczyznąakobietą)toWALKA(ZBROJNA).
Wydajesię,żewjęzykuodzwierciedliłysiępewneprzeobrażeniaspołeczne.
Kobietyusamodzielniłysię,stałysięrównorzędnymipartneramimężczyzn,
zaśwMIŁOŚCI,podobniejakwWALCE(ZBROJNEJ),częstopojawiasiędziś
elementrywalizacji,działaniamającegonaceluzdominowaniepartnera.Wze-
branymmaterialefrazeologicznymodzwierciedliłasiętakżewłaściwakulturze
śródziemnomorskiejtopika–zarównodawna,np.personifikowanieśmierci
podred.M.Marcjanik,t.13,Kielce1999,s.95-113,D.Połowniak-Wawrzonek,Metafora
POLITYKAtoWALKA(ZBROJNA)wpolskiejfrazeologii,„PoradnikJęzykowy”2001,z.2,
s.4-21,D.Połowniak-Wawrzonek,MetaforaDziałaniaekonomicznetowalka(zbrojna)
wpolskiejfrazeologii,„PoradnikJęzykowy”2003,z.2,s.44-57,D.Połowniak-Wawrzonek,
MetaforaDZIAŁANIACELOWE,RYWALIZACJAtoWALKA(ZBROJNA)wpolskiejfraze-
ologii,„ProblemyFrazeologiiEuropejskiej”,podred.A.M.Lewickiego,t.6,Lublin2004,
s.73-101,D.Połowniak-Wawrzonek,Metaforykamilitarnawokreślaniupojęćmiłośćizalo-
ty,„PoradnikJęzykowy”2007,z.3,s.46-57).
16
