Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
1)sytuacjęindywidualnejwalkizbrojnej,
2)sytuacjęzbiorowejwalkizbrojnej,
3)sytuacjęwalkijednostekwpływającychdecyzyjnienaprzebiegdziałańwo-
jennych.
Windywidualnejorazzbiorowejwalcezbrojnejuczestnicyzapomocąna-
rzędzioddziałująnaciałoprzeciwnikawceluzadaniamubólulubśmierci.Za-
znaczam,żeczęśćciałaagensaniemadlamniewpełniznaczeniainstrumentu.
PrzyjmujętukoncepcjęA.Bogusławskiego30iM.Grochowskiego31.Wodniesie-
niudoargumentówreprezentującychczęśćciałaagensawomawianejfunkcji
Grochowskistosujenazwę„quasi-instrumentu”.J.D.Apresjanpisał:„Organjest
integralnączęściąsubiektu(ś),zaśnarzędzieiśrodektooddzielneprzedmioty,
niezwiązaneorganiczniezsubiektem.Formyoznaczającedziałającączęśćsu-
biektu(atakżejegowłaściwości)realizująprzecieżsubiektową,anienarzędzio-
wąwalencjęwyrazu”32.
Przedmioty,któresąnarzędziamiwalki,służącedoobronywłasnejlubdo
rażenianieprzyjaciela,nosząnazwębroni.Współcześniewpracachwojskowych
najczęściejwprowadzasiępodziałnabrońbiałąibrońpalną.Wprzypadkupro-
cy,łuku,karabinu,armatyitp.zarównoelementwyrzucającypociski,jakiele-
mentpośredniczący,tj.pocisk,możebyćtraktowanyoddzielniejakonarzędzie.
Możemywięctumówićo„rozszczepieniu”walencjinarzędzia.
Wprzypadkupredykatuwalczyćistotnajesttakżewalencjacelu.Wznacze-
niuprymarnymwyrazuwalczyćistotnesąelementysemantyczne<bicie,,<rywa-
lizacja,,<działaniacelowe,.
Przymetaforyzacjizanikaelementsemantyczny<bicie,;wznaczeniunadda-
nymnapierwszymplanieujawniasięznaczenie,wktórymdominująznaczenia
<rywalizacja,i/lub<działaniacelowe,.
Okazujesię,żezbrojnezmaganiesięprzeciwnikówjeszczewXIXw.mo-
głobyćoznaczanewielomawyrazami.Niektóreznichniefunkcjonująjużwe
współczesnejpolszczyźnie(np.bojować),niekiedywychodzizużyciaznaczenie
dotyczącewalkizbrojnej(jakwprzypadkuwojować).Podobniejestzkilkoma
predykatami,którychstrukturysemantycznezawierajądodatkowekomponenty
walczyli,choćoczywiściebyliprzezswoichwspółtowarzyszyszczególniechronieni,zaśpo-
konaniewodzaprzezprzeciwnika,pochodzącegozwrogiejarmii,byłoznamienne;mogło
miećponiekądwpływnalosyzmagań.Wpóźniejszymokresiewodzowiezazwyczajograni-
czaliswójudziałwwalcezbrojnejdooddziaływaniadecyzyjnegonaprzebiegzmagań.
30A.Bogusławski,PreliminaresforSemantic-SyntacticDescriptionofBasicPredicativeExpres-
sionswithSpecialReferencetoPolishVerbs,|w:|Opredykacji,podred.A.Orzechowskiej,
Wrocław1974,s.39-57.
31M.Grochowski,Środekczynnościwstrukturzezdania,Wrocław1975,s.35.
32J.D.Apresjan,Semantykaleksykalnaś,s.169.
14
