Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.CHARAKTERYSTYKASŁOWNIKA
np.wypowiedzeniewojny,zawieszeniebroni,ktośrzuca(komuś)rękawicę,ktoś
zakopałtopórwojennyiinnych.Wzarejestrowanymmaterialewystępująrów-
nieżwyrazy,frazeologizmy,któreprymarnieoznaczałypewnenarzędziawalki,
miejscazmagańzbrojnych,określonerodzajeogniabojowegoitd.Wsłowniku
odnotowanezostałytakżeniektóre,częściejpojawiającesięwopisachdomen
docelowychstałepołączeniasłownemotywowanepewnymiobrazami,stereo-
typamicharakterystycznymidladomenywalkizbrojnej.Wniniejszymsłowniku
uwzględniasięutrwalonezwiązkiwyrazowe,którezawierająchoćjedenkompo-
nentwywodzącysięzwalki(zbrojnej).
Biorącpoduwagęskładkomponentówzarejestrowanychjednostekfrazeolo-
gicznych,wodnotowanymmaterialewyróżniasiękilkagruputrwalonychpołą-
czeńsłownych:związkizawierająceczłonwalczyć(lubinnewyrazyoznaczające
zmaganiazbrojne),połączenia,którychkomponentemjestnazwaetapuwalki;
związkizawierającenazwynarzędziużywanychprzezuczestnikówwalki;po-
łączenia,którychkomponentamisąnazwymiejscazmagańzbrojnych.Ostatnią
grupętworząpozostałeutrwalonezwiązkiwyrazowe,którezwiązanebyłypier-
wotniezsytuacjąwalkizbrojnejisądlatejsytuacjiistotne.
Pamiętajmy,żewpolszczyźniefunkcjonujewieleutrwalonychzwiązków
wyrazowych,wprzypadkuktórychtrudnojednoznacznieorzec,czywywodzą
sięonezwalkizbrojnej,czyzwalkiwręcz.Jeśliwskazanepołączeniarejestrowa-
nesątakżewtekstachtraktującychowalcezbrojnej,wprowadzasiętezwiązki
dosłownika.Natomiastcelowoniewłączonodozakresubadawczegofrazeolo-
gizmówmotywowanychzasadniczowalkąwręcz.Wiązałobysiętozkonieczno-
ściąuwzględnieniadużejgrupyfrazeologizmówsomatycznych,którebyłyjuż
przecieżzarejestrowaneprzezA.Krawczyk-Tyrpę42.Niekiedytrzebabyłoby
wprowadzaćzwiązki,któremogąbyćodnoszonezarównodowalkiwręcz,jak
idowalkisportowej.Połączeńwywodzącychsięzwalkisportowejtakżenieana-
lizujesięwtejpracyzewzględunato,żewalkasportowajestodrębnymdziałem
badawczym,którybyłjużprzecieżprzedmiotemzainteresowaniaJ.Ożdżyń-
skiego43,P.Nowaka44iinnych.
Wsłownikuuwzględnianogłówniestałezwiązkiwyrazowe–jednostki
„ważnedlazachowaniarodzimościiwyrazistościjęzyka”45.Odnotowanorów-
nieżzwiązkiłączliwe.Zarejestrowanetuzostałym.in.orzeczeniaperyfrastycz-
ne,któreodznaczająsięswoistymicechamisemantycznymi,niepozwalającymi
42A.Krawczyk-Tyrpa,Frazeologiasomatycznawgwarachpolskich…
43J.Ożdżyński,Polskiesłownictwosportowe,Kraków1970.
44P.Nowak,Metaforyzawodówsportowychwpolskiejprasiewspółczesnej(pracamagisterska
wmaszynopisie),Lublin1991.
45D.Buttler,Norma,uzusikodyfikacjawdziedziniestałychzwiązkówwyrazowychś,s.85.
25
