Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wYorkshirewewrześniu1066roku.Turównieżpowinniśmyostrożniepotraktowaćsugestię,jakoby
wbitwie„angielski”królHarold–patriotapokonałobcegonajeźdźcę.Hardradawalczyłuboku
odsuniętegozdworubrataHarolda,Tostiga,odwołującsiędostarejtradycji,zgodniezktórąlud
zpółnocysilniejidentyfikowałsięzwikingamirządzącymiwYorkuniżzodległymikrólamiWesseksu
napołudniu.NiewątpliwienatowsparcieliczyłHardrada,pragnącugraćcośdlasiebie,gdyżYorkshire
stanowiłocentrumDanelaw(Danelagh)–jurysdykcjiduńskiej–obszarunapółnocyiwschodzie
Anglii,okupowanegoizasiedlonegoprzezludyduńskieczęstotakżepochodzeniaskandynawskiego.
GdyHaroldwalczyłznajeźdźcamizNorwegii,jegoinnywróg,WilhelmzNormandii,przybił
dopołudniowegowybrzeża.Haroldpognałwięcnapołudnie,jednak14październikazostałpokonany
izabityprzezWilhelmapodHastings.ŚmierćHaroldawbitwiejestzapewnenajsłynniejsząśmiercią
królawhistoriiAnglii.Historycyspierająsięwkwestiibezpośredniejprzyczynyjegozgonu–wedle
jednychwładcazostałzasieczonytoporamiprzezrycerzyWilhelma,innitwierdzą,żezginąłodstrzały.
NiedawnebadaniakobiercazBayeuxzdająsiępotwierdzaćtradycyjnąwersjęśmierciod„strzały
woko”.WrazzHaroldemzginęlijegodwajbracia,atymsamymzajednymzamachemusunęlisię
zdrogiWilhelmawszyscy,którzymoglibychciećpomścićzmarłegoistanowilibyźródłopotencjalnych
problemów.SynowieHaroldazbieglidoIrlandiiiprzezpewienczaskontynuowaliwalkę,alenigdynie
stworzylirealnegozagrożeniadlaWilhelma.Istniejąpewnewątpliwościcodomiejscapochówku
Harolda,gdyżjedneźródłapodają,żezostałonpogrzebanynadbrzegiemmorzawhrabstwieSussex,
ainne–żezwłokiprzewiezionodoopactwawWalthamwhrabstwieEssex.Ciałokrólaniemiłosiernie
sponiewierano,cododatkowoutrudniałorozpoznanie,apóźniejstałosięprzyczynkiemdopowstania
legendy,jakobyoszukałonśmierćiżyłincognitojakopustelnik.
Przykładpodbojunormańskiegopokazuje,jakogromneznaczeniemiałaśmierćkróla.Podbójnie
oznaczałwcalecałkowitegojakościowegozerwaniazdotychczasowymkursemrozwojuAnglii,jak
tokiedyśsądzono;istniejewieleprzesłanekwskazującychnazachowanieciągłościmiędzyAnglią
anglosaskąinormańskąwkwestiirządów,prawaispołeczeństwa.WynikbitwypodHastingsnie
doprowadziłdorewolucji,którazdnianadzieńprzewróciłabypaństwodogórynogami:Wilhelm
potrzebowałkilkulat,zanimpodporządkowałsobiecałekrólestwoiobsadziłswoimiludźmikluczowe
stanowiskakościelneiurzędyświeckie.Przed1066rokiemwpływynormańskiebyłyjużdośćsilne
zapanowania„znormanizowanego”EdwardaWyznawcy,aokreswładzyduńskiej(1016–1042)
pokazuje,żerządyobcychwAngliiniebyłyaniniczymnowym,anikatastrofalnym.Niemniejnie
sposóbzaprzeczyć,iżpodbójnormańskiwywarłgłębokiwpływnakrólestwo.Doczasu
przeprowadzeniaw1086rokuspisuinwentarzowego,czylisłynnejDomesdayBook,wcałympaństwie
pozostałojedyniedwóchanglosaskichtenants-in-chief(czylinajwyższychrangąprzedstawicieli
arystokracji)1.Angliapo1066rokuprzestałaznajdowaćsięworbiciezainteresowaniawikingów
wobrębieMorzaPółnocnego.Odtądmiałastaćsięczęściąświatafrancuskojęzycznego,którywkrótce
objąłtakżemiejscatakodległejakSycyliaiZiemiaŚwięta.Frankijskaideawładzykrólewskiejoraz
docierającezRzymuwpływyruchówreformatorskichwKościeleznaczącowpłynęłynasytuację
wAnglii.Niezaprzeczalnieprzed1066rokiemkoronęangielskąłączyłysilnewięzyzkontynentem
europejskim(couwidaczniałosięnaprzykładwpielgrzymkachdoRzymupodejmowanychprzez
anglosaskichwładców),aideepłynącezkontynentutakżeprzeniknęłybynaWyspy,nawetgdybynie
doszłodopodboju,aleniemawątpliwości,żeAngliazroku1100byłazupełnieinnymkrajemniż
tazroku1065.
OczywiścieanizgonEdwardawstyczniu1066roku,aniśmierćHaroldanapolubitwypod
