Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COTOJESTNARÓD?
30
towspólnotawyobrażona,odczuwanaiprzeżywana,kategoriawyma-
gającaokreślonychdziałań,którejistotazasadzasięnapowtarzal-
nościpewnychpraktykizachowań,niemożnawżadnymwypadkujej
urzeczowiać.
4.Naródniejestbytemrealnym,jestpraktycznąkategoriąużywanąwpo-
lityce.PrzedstawicielemtegopodejściajestRogersBrubaker(1998).
Odmawiaonrealnościwspólnocienarodowej,pisząc,żeDnaródniejest
substancją,alezinstytucjonalizowanąformą,niejestzbiorowością,lecz
praktycznąkategorią,niejestbytem,alemożliwymzdarzeniem.[...]Na-
ródtoniegruparzeczywiścieistniejąca,toraczejkonstruktwarunkowy,
płynny,niejestkonieczny,alesięzdarza,jestpłynnością,relacją,niejest
żadnymbytem”(Brubaker1998,s.22).Przynależnośćnarodowaniejest
obiektywnymfaktem,aleprzypadkowąsytuacją,itasytuacjazakażdym
razemjestodnowadefiniowana.DPolitycznafikcjanarodu-stwierdza
Brubaker(tamże,s.19)-bywajednakrealizowanawpraktyceiwywołuje
rzeczywistekonsekwencje”12.
Odrzuceniepodejściakonstruktywistycznegoiskrajnienierealistycznego
nieoznacza,żeautomatycznieprzyjmujesię,iżnarodyistniejąodwiecznie
imająjakąśniezmiennąsubstancjalność.Możnauznawać-itakprzyjmujemy
wtejksiążce-żenarodypojawiłysięwkonkretnymmomenciehistorycznym
-wXIXwieku-iciągleewoluują,zmieniająsię.Niesąwięctylkoformą,ideą,
konstruktemideologicznymgrupyinteligentów,aleDmająokreślonąsocjolo-
gicznąrealnośćisątrwałymproduktemobiektywnychisamorzutnychproce-
sówdziejowych”(Walicki1997,s.38)13.
Naród–próbaopisutypuidealnego
Przejdźmyterazdozasadniczegotematutegorozdziału,czylidoodpowiedzi
napytanie:cotojestnaród?Naródtodynamicznawspólnotaludzipowsta-
12
AndrzejWalicki(1997)zauważa,żepodejściekonstruktywistyczneprezentująnaogółemi-
granci,jakGellner,którybyłczeskimŻydemmieszkającympowojniewWielkiejBrytanii,iAmery-
kanie,jakBrubaker,którzynierozumiejąistotyeuropejskichwięzinarodowych,ponieważichnie
doświadczyli.
13
Nierozważamytutajinnegociekawegoproblemu,amianowiciedlaczegopowstaływłaśnietena-
rody,anieinne.DlaczegotrzynaściekoloniiangielskichwAmerycePółnocnejstworzyłojedennaród,
apięćkoloniihiszpańskichwyzwolonychprzezBolivarapowołałopięćodrębnychnarodów?Dlacze-
gonapołudniuFrancjiniepowstałoosobnepaństwo,wktórymmówiłobysięwłaściwymdlatego
rejonulangued’oc?Dlaczegoudałosięstworzyćnaródwłoski,choćróżnicehistoryczneijęzykowe
byłybardzoduże,anieudałosięstworzyćnaroduskandynawskiego?
