Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antropologiaprawa
prawazależyoddefinicjisamegoprawa,jednaktradycyjnieantropologia
prawazajmujesięnajszerzejrozumianymprawemwewszystkichtypachspo-
łeczeństw,wszczególnościwspołeczeństwachprzedpaństwowych.Ostatnio
corazintensywniejrozwijasięantropologiaprawawspółczesnego,zajmująca
sięm.in.roląprawawcodziennymżyciuludzi.JakpiszeAndrzejKojder:
DAntropologiaprawapowinnasięzajmowaćprzedewszystkimzagadnieniem
integracjiiasymilacjiróżnychtypówprawaorazwspółistnieniemprawa
oficjalnegozróżnymiinnymiporządkaminormatywnymigrupspołecznych.
Kiedywcentrumjejzainteresowańznajdziesięproblematykapluralizmu
prawnegoorazkwestiasposobu,wjakipaternalistyczne,skodyfikowanepra-
wo(codifiedlaw)jestnarzucaneróżnymgrupomiśrodowiskom,wtedyokaże
się,żejestonaszczególnieużytecznawbadaniunowoczesnych,złożonych
społeczeństw(moderncomplexsocieties)”.
Zaojcówzałożycielitakrozumianejantropologiiprawauważanisąm.in.
BronisławMalinowski,HenryLewisMorganorazHenryMaine.Antropologia
prawaodgrywarównieżkluczowąrolęwteoriizmianyspołecznejsformu-
łowanejprzezÉmile’aDurkheima.
Zajmującsięprawemwspołeczeństwachprzedpaństwowych,antropo-
lodzyprawabadająokressięgającypoczątkówludzkościok.2mlnlattemu.
Tadługaepokadzielisięnadwiekolejne:społeczeństwzbieracko-łowieckich
orazspołeczeństwsegmentowych,przyczymteostatniepowstałydopiero
ok.10tys.latp.n.e.wwynikurewolucjineolitycznej.Niemniejszywkład
wniosłaantropologiaprawawwyjaśnieniepowstaniapaństw,anastępnie
rozwojuprawawspołeczeństwachpaństwowych.Badaniaspołeczeństwzbie-
racko-łowieckichorazsegmentowychopierająsięgłównienaobserwacjach
współcześnieżyjącychspołeczeństwtegotypu.Takwięcwśródspołeczeństw
zbieracko-łowieckichmożnawymienićnp.Eskimosów,Szoszonówżyjących
naterenieStanówZjednoczonych,IndianYamanazZiemiOgnistejczyPig-
mejówMbutizKonga,zkoleidoznanychiopisanychwliteraturzespołe-
czeństwsegmentowychnależąnp.NuerowieczyplemięAzandewAfryce
orazliczneplemionaIndianAmerykiPółnocnej.
Teza,żespołeczeństwaprzedpaństwoweposiadająprawo,wynikanie
tylkozistniejącegownichwyobrażeniaporządkunormatywnego(nieodróż-
nialnegojednakodporządkureligijnego,obyczajowegoczymoralnego),ale
takżezestabilnościprzestrzeganychregułisposobówrozstrzyganiasporów.
Jeśliwięcdefiniowaćprawowsposóbsocjologicznyjakostrukturęzgene-
ralizowanychoczekiwań,tojegofundamentymożnaznaleźćwewszystkich
społeczeństwach,nawetjeślipełnewyodrębnieniesięsystemuprawazreli-
gii,moralnościipolitykinastępujedopierowspołeczeństwachpaństwowych.
Antropolodzyprawazwracająrównieżuwagę,żeniektóreprzestępstwa,
24
