Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Migracjaimobilnośćwnaukachspołecznych
obywatelstwo,żyjącewróżnychkrajach,któremogąbyćodległeod
wyobrażonegoterytoriumetnicznego.Wkonsekwencji,albańscymigranci
sączęściątransterytorialnejwspólnotyetnonarodowej,którarozciągasię
poprzezkrajeiterytoria,alenieprzezgranicenarodowe”(Pichler2009:
215).RównieżJanineDahindenzwracauwagę,żeideenacjonalistyczne
imyśleniewkategoriachpaństwanarodowegowpłynęłynietylkonakształt
migracji,lecztakżenaprocesasymilacji,jakrównieżnapolitykipaństw(wjej
badaniachbyłytoJugosławiaiSzwajcaria),opiniępublicznąisamo-
identyfikacjęmigrantów.Ideete,jakdowodziautorka,miałydalekosiężne
konsekwencje,ponieważściślesięwiązałyzprocesemwykluczeniaspołecz-
nego.PodążajączamyśląDahinden,możnasięzastanawiać,wjakimstopniu
aktywnościmigrantówsąwieloaspektoweisymetrycznewobukrajach.
Wkrajuprzyjmującymmigrancimajązwyklepozycjęznacznieniższąniż
wkrajupochodzenia(coniewywołujeżadnegozdziwienia),cowięcej,
dotyczyichczęstoproblemwykluczeniaspołecznegozewzględuna
pochodzenieetnicznebądźnarodowe,rasę,klasęczypłeć.Jesttoszczególnie
widocznewprzypadkumigrującychkobiet,którychwiększośćżyjezagranicą
tylkowkręguswoichbliskichzkrajupochodzenia.
Jednązpropozycjiterminologicznych(przynajmniejdlajęzykapolskiego,
choćproponujegorównieżThomasFaistjakoangielskietrans-state)jest
nponadpaństwowość”
4
(Bielenin-Lenczowska2010b).Oczywiścienieuwa-
żam,żetojedynydobryterminaniżemożnagozastosowaćdowszystkich
zjawiskopisującychmigrację.Podkreślaonjednakistotnedlaopisywanego
przezemniemodelumigracjiprzekraczaniegranicpaństwowych,anie(lub
nietylko)narodowych(zob.Faist2010a:34).Popierwszedlatego,żesami
migrancipodczaspobytuzagranicąodwołująsięprzedewszystkimdoswojej
religii(islamu)iobywatelstwa,czylipochodzeniazRepublikiMacedonii,
aniedotegolubnietylkodotego,żesąmacedońskojęzycznymimuzuł-
manami.Objawiasiętoprzedewszystkimtym,żenamiejscuutrzymują
kontaktyzeswoimikrewnymiiznajomymizkrajupochodzenia,anawet
regionuczywsi,zktórychpochodzą,niezależnieodichprzynależności
etnicznejczynarodowej(częstosątoTurcylubAlbańczycy,rzadziejprawo-
sławniMacedończycy).Podrugie,przezrozmówcówpodkreślanajestkwes-
tiaprzekraczaniagranicypaństwowejjakoistotnyelementpec
valby.Obywatele
współczesnejMacedonii–wprzeciwieństwiedomieszkańcówtejrepubliki
wczasachJugosławii–jeszczew2009rokuprzywyjeździedoprawie
wszystkichkrajóweuropejskichpotrzebowaliwiz.Nawetabywjechaćdo
Słowenii,doktórejjeszczeniedawnomoglipodróżowaćbezpaszportu,
wpamięcimająkoniecznośćwypełnianiaplikówdokumentów,płacenie
4
Termintenjakotłumaczenietransnationalismzaproponowałanaswoichzajęciach
zAntropologiimigracjiHelenaPatzerzInstytutuEtnologiiiAntropologiiKulturowej
UW.WswojejpublikacjizastosowałagoEwaPieszczyk(2009).
