Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ROLAUCZNIAJAKOSYMBOLICZNARAMAUSPOŁECZNIENIAś
Wteoriikonfliktowej-konfliktowegomodeluspołeczeństwa-autorzyciokreś-
lająedukacjęjakopraktykęspołecznąnastawionąnapodtrzymywaniewładzyiist-
niejącegoporządkuspołecznego.Szkolnictwojestnastawionenakonserwowanie
podziałuspołecznego,zasadstratyfikacjispołecznejireprodukcjiklasspołecznych.
TrzecisposóbpatrzenianarelacjespołeczeństwaiszkolnictwaFeinbergiSoltis
nazywająpodejścieminterpretacyjnym.nInterpretatywiściwidząświatspołeczny
jakowytwórcelowodziałającychaktorów,którzyprzyswajają,przekazująiinter-
pretujązbiórznaczeń,regułinorm,dziękiczemumożliwesąspołeczneinterpre-
tacje”(Feinberg,Soltis,2000,s.15-16).Edukacjamłodegoczłowiekajestdziełem
ludzitworzącychcodzienniepraktykęspołeczną,którzywchodzązesobąwinte-
rakcje,uzgadniająspołecznyświatznaczeń,reguł,celówczydziałańspołecznych.
Interpretatywiścipodnosząznaczenieinterakcji,działanieaktorówspołecznych,
interpretacjikontekstuikulturowychramtworzeniacodziennejpraktykieduka-
cyjnej.Pytającodziejesięwkonkretnejsytuacjiedukacyjnej,wsytuacjiinterakcji
nauczycielaiucznia,dlaczegotaksiędzieje,jakrozumiejątęsytuacjęjejuczestnicy
ijakietomadlanichznaczenie.
Tetrzypodejściateoretycznewyjaśniającerelacjeszkołyispołeczeństwagene-
rująrównieżróżnepłaszczyznyogląduzjawiskpedagogicznych,comożnaodnieść
doklasycznychpodziałówteoriipedagogicznych(np.Melosik,1995;Śliwerski,
2009).Możnajerozpatrywaćwkategoriachstrukturyustalaniasensów,patrzeć
naedukacjędzieckazpunktuwidzeniapoziomówmakrospołecznegoimikro-
społecznego,zpoziomuspołeczeństwaijednostki,determinizmustrukturalnego
isubiektywistycznego,uznającegomodyfikującąrolęjednostki.Ponieważjako
głównąkategorięoglądupraktykiedukacjiwczesnoszkolnejwybrałamrolęucznia,
będęsiękoncentrowałanaprocesachinterpersonalnych,szkolnejkomunikacji,
symbolicznychinterakcjachispołecznychkontekstachkreowaniaról,awięcteżna
procesachintrapersonalnych,wobecczegoniemogęzapominaćokontekściekul-
turowymihistorycznejzmiennościstylużycia.Wzwiązkuztymbardziejzwrócę
uwagęnaprocesysocjalizacjiiwychowania,dwoistośćtychprocesów,wielośćjaw-
nychiukrytychdziałańspołecznychskierowanychnajednostkiwceluadaptacji
dozastanychwarunków,aletakżenawychowawczesposobywyzwalaniasiłmło-
degopokoleniadorekonstrukcjispołecznej.Szczególniebędąmnieinteresowały
procesykonstruowaniaiwspieraniarozwojupodmiotowościdzieckazużyciem
narzędzisymbolicznych,wtymnarzędziwychowawczychnapoziomieedukacji
dziecka.Uważamzatem,żenależyprzyjrzećsięszkolejakoaparatowireproduk-
cjikultury,zpewnymzastrzeżeniem,żeniemożemyrozumiećtegoprocesujako
replikowania,powtarzalności,imitacjiczynormalizacji.Tam,gdziereprodukcja
zachodziwrelacjachmiędzyosobami,wprocesachkomunikowania,któresąpro-
cesamidynamicznymi,tamjestmiejscenarekonstrukcjęizmianę.
Historycznierzeczbiorąc,szkołazmieniałaswojeobliczewcześniej,wiele
rozwiązańprzestrzeniuczeniasię,organizacjiczasu,praktykedukacyjnychroz-
wijałosięwczasachstarożytnych,apóźniejzostałyprzeniesionedozachodniej
25
