Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pisanychgraniuznaczeniachczydoświadczanychemocjach.Choćwięcgra
sięzawszetaksamo(np.wtensamsposóbrzucakośćmi),tozarazemgra
sięzawszeinaczej(ponieważzmieniająsięokolicznościrozgrywkiizmienia
sięsamgrający).Dodatkowo,uzupełniającpowyższewyliczenie,wartoza-
znaczyć,żehazardstanowifenomenmultikontekstowy,zakotwiczonyjed-
nocześniewwieluwymiarachżyciaspołecznego:kulturowym,ekonomicz-
nym,politycznym,prawnym,medialnymczytechnologicznym.Doskonale
obrazujetospołecznahistoriakasyn(zob.np.Schwartz,2009,s.99–110,
369–398),gdziekażdawiększazmianawpoluregulacjiprawnych,wzakre-
siedominującychprzekonańpolitycznychczywkontekściedostępnejtech-
nologiipowodowałakulturoweprzemieszczaniesiękasyna(np.jegomigra-
cjęzalbodomiasta,wymianęklienteli,noweformyangażowaniagraczy).
Wszystkieteaspektyhazarduprowadządokonstatacji,żesposóbjego
uprawianiaformujązarównoczynnikijednostkowe,jakispołeczne.Bada-
niegopozwalawięcwyjśćpozaopisntego,cosiędzieje”.ErvingGofman
zwracałuwagę,żewłaśniepodczashazarduuwidaczniająsięspołecznie
cenioneatrybuty:odwaga,zręczność,uczciwość,spokój,waleczność,opa-
nowanieregułiradzeniesobiezincydentami(Gofman,1967,s.217).Ob-
serwującgrę,obserwujesięzarazemosobęgrającąorazświat,wktórymona
gra.Takakonstrukcjafenomenuczynigoprzedmiotemniezwykleatrakcyj-
nymbadawczo.
Szczególnąpraktykęhazardowąstanowiąsportowezakładybukma-
cherskie.Cechujejenietylkozestawatrybutówtypowychdlawszystkich
gierhazardowych,alerównieżzbiórprzymiotówspecyficznychorazkul-
turowanadwyżkaprzypadku,obecnawyłączniewnich.Zakładybowiem
niezwyklewyraźnieukazująkonstytutywnedlarozgryweknapięciepomię-
dzyumiejętnościamiaszczęściem(skill/luckdistinction).RichardRosett,
wieloletnibadacztegozagadnienia,zaznacza,żewłaśniewnichnajsilniej
obecnyjestkomponentumiejętnościspecjalistycznejwiedzy,znajomości
tematuczyumiejętnościprzewidywania(Rosett,1965).Przekonanieoran-
dzekompetencjiiichwyższościnadślepymlosemskutkujeszczególnąfor-
mułąpraktykowaniategorodzajuhazardudotyczytozarównoprocesów
psychologicznychzachodzącychwichtle,jakisamychsposobówgrania
(zob.Lopez-Gonzalez,Grifths,Estévez,2020a).NatomiastOttoNewman
wklasycznejjużsocjologicznejanaliziezakładówsportowychopisujeje
jakoformęmierzeniasięjednostkizeświatemzewnętrznym:nWygrananie
jestdowodemnadoskonałośćgracza,aleraczejzbiorowegotriumfunad
tym,cozewnętrzne(theOutside),nadodległąwładzą,zwycięstwo»Nas«
nad»Nimi«”(Newman,1968,s.24).Wpodobnymtoniefenomenzakładów
opisywałwinnejkanonicznejpublikacjiIrvingZola.Ontakżepodkreślał
11
AdamMickiewiczUniversityPress©2023