Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2iKierunkiargumentacji
źródłaprawa),jesttakżezobowiązanadoprzedstawieniawiarygodnejteorii
interpretacjiprawa.Wprzeciwnymwypadkujurysprudencjajakopraktyka
byłaby,zdaniemDworkina,jedynienieracjonalnymagonempomiędzyróż-
nymi,równiedobrymibądźrówniezłymiogólnymiideamiprawa.Dwor-
kinzauważa,żekażdawartościowapropozycjateoretycznoprawnamusibyć
opartanajakimśprzekonaniunatemattego,czyminterpretacjajest36.Jak
sięwydaje,towłaśniewtymmiejscupierwszywskazanyaspektmetodolo-
giiDworkinowskiejłączysięzdrugim:interpretacjamusibyćinterpretacją
konstruktywną(celdrugi),abypoprzezargumentacjęprawnicząnajlepiej
uzasadnićzastosowanieprzezpaństwostosowaniaprzymusu.Należyjed-
nakpodkreślić,żeceletepozostająciągleformalnieniezależne-metodo-
logiainterpretacyjnamożebyćdookreślonaprzezwyznaczenieinnegocelu,
ponieważnajejwłasnymgruncietencelniejestwcaleprzesądzony(niejest
równieżprzesądzone,jakdokonywaćmetodykonstruktywnejinterpreta-
cji37).Należypodkreślić,żedeterminowaniecelówwtensposóbjestrezulta-
temnmocnego”wartościowania,dalecewykraczającegopozapowściągliwe
wartościowania,którepostulująpozytywiści.
Metodologicznezałożenieistnieniapewnegonadrzędnegoceluinterpre-
tacyjnegojestteżobecnewmetodologiiFinnisa.Uważaon,żeskonstruowa-
niecentralnegowzorcaprawnegopozaakceptowanymiprzezpozytywistów
rozpoznaniem,wyodrębnieniemiwyjaśnieniemokreślonychprzekonań
ipostawnsamozrozumienia”wśródurzędnikówsystemuprawawymagatakże
odteoretykadokonaniasamodzielnejocenyorazprzyjęciapostawyakceptacji
wobecsłuszności(correctness)tychprzekonańipostaw,którezpoczątkubyły
jedynieprzedmiotemopisu38.Postawyte-coFinnisakceptujewpełni-stano-
wiąrealizacjęmoralnego,wewnętrznegopunktuwidzenia,wzwiązkuzczym
równieżmoralnaocenaprzezteoretykajestniezbędnadlazrozumieniacen-
tralnegoprzypadkutego,couważasięzaprawo(thefocalmeaningorcentral
caseoflaw)39.Wskazanecentralneznacznieprawajestwyznaczonezapomocą
naczelnejfunkcjiprawa,jakąjestwłaściwekierowaniezachowaniamipod-
miotówprawa.Funkcjatamaobejmowaćprzedewszystkimzasadypraktycz-
nejracjonalnościczyrozsądku(practicalreasonableness)celemskutecznego
rozwiązywaniaproblemówkoordynacyjnychwspołeczeństwiedlawspólnego
36Woryginale:n...[a]nyjurisprudenceworthhavingmustbebuiltonsomeviewofwhat
interpretationis”;R.Dworkin,Law’sEmpire,op.cit.,s.50.
37A.Halpin,Methodology,op.cit.,s.611.
38J.Finnis,NaturalLaw...,op.cit.,s.13-18;por.J.Dickson,Evaluation...,op.cit.s.45-46.
39J.Finnis,NaturalLaw...,op.cit.,s.9-11;por.J.Dickson,Evaluation...,op.cit.,passim.
27
