Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
inaczejokreślonychźródełprawa).Teorietesązatemmetodologiczneszersze
wtymsensie,żewymagająodteoretykaprawaznaczniewiększegowysiłku
teoretycznego.
Niemniejjednakwistotnymsensieteorietesątakżemetodologicznie
węższe.WjednejzeswoichksiążekJ.Colemanrozważatzw.tezęokompaty-
bilnościpozytywistycznychiniepozytywistycznychteoriiprawa.Wbrewczę-
stoprzytaczanemutwierdzeniu,żeteoriepozytywistycznejakodeskryptywne
teorieminimumsąkompatybilne(zgodne)zteoriaminiepozytywistycznymi,
Colemanargumentuje,żezałożenieteoriiniepozytywistycznychoistnieniu
koniecznejwłasnościmoralnejlubmoralnejfunkcjiprawafaktyczniezawęża
spektrumteoriikompatybilnychzteoriamipozytywistycznymi43.Należy
zatemuznać,żeprzynajmniejniektóreteorieniepozytywistycznezpozytywi-
zmemniebędązgodne(azatempozytywizmniemożebyćwtychprzypadkach
rozumianyjakobardziejpodstawowateoriaprawanoczywistego”).Abyzilu-
strowaćtenproblem,możnatwierdzenieColemanauzupełnićorzeźbiarską
(czyteższerzej-estetyczną)metaforę.Zpewnegomateriału,np.pniadrewna
czybryłykamiennej,możnastworzyćrzeźbęzapomocądłuta-potrzebne
sątylkoodpowiedniezdolnościartystyiknow-how(metodaposługiwaniasię
narzędziami).Pojawiasięjednakpytanie,coartystamarzeźbić:comożezostać
uznanezadziełosztuki.Teoria,któraniemówi,coartystamarzeźbićiwjaki
sposób(wjakimstyluestetycznym),przypominateoriępozytywistyczną.Teo-
ria,któramówi,jakartyścimająrzeźbić,przypominateorieinterpretacyjne44.
43J.Colemanpisał:n[I]fweproceedtoanormativejurisprudencefromtheexistence
ofamoralpropertythatlawnecessarilypossess,wecannotholdontotheclaimthatnor-
mativejurisprudenceis,atleastinprinciple,compatiblewiththebroadrangeofaccounts
oftheconceptoflaw”;idem,TePracticeofPrinciple,oxford2001,s.186;por.T.Gizbert-
-Studnicki,A.Dyrda,A.Grabowski,Metodologicznedychotomie...,op.cit.,s.232.
44Metaforętęmożnarozwinąćiprzywołaćpewienfakthistoryczny.Gdyw1947r.mini-
sterkulturyisztukiW
.Sokorskiogłosiłwramachofensywykulturalnejsocjalizmu,że
odtądsztukawPolsceLudowejmabyćnsocjalistycznawtreściinarodowawformie”
,na
uczelniachartystycznychstudencizaczęlipytaćswoichmentorów,wwiększościjeszcze
wybitnychartystówwykładowcówprzedwojennych,comająprzeztorozumieć.Pomimo
podaniaprzezministratejniewątpliwienkonstruktywnej”receptynanwłaściwie”rozu-
mianąsztukę,niebyłowcalejasne,costudencimająrobić.Niewieluzapewneodważyło
siętopubliczniepowiedzieć,alewybitnyrzeźbiarzXaweryDunikowskinatakiepytania
studentówodpowiadał:nCotoznaczy?Znaczy,róbcietak,żebyściemogliskutecznieuar-
gumentować,żesztukatajestsocjalistycznawtreści,anarodowawformie”
.Nieśmiem
oczywiścieporównywaćmetodyinterpretacyjnejDworkinadotejmetodysocjalistycz-
nejinterpretacjidziełasztuki,leczpewnaanalogianiewątpliwieistnieje.Socjalistyczna
teoriadziełasztuki(zwłaściwąsobiemetodologiąinterpretacyjną)widoczniezawężała
30
