Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
tejzmianysąnowekoncepcjeteoretyczne,takiejakniegdyśnowa,adziś
wzasadziejużnudomowiona”koncepcjaDworkina.Panującydotychczas
królmożezatemsłusznieobawiaćsięoswojeprzywództwo.Jakktośwska-
załniedawno:nodchodzimyodpanującegodotychczassof-kelsenizmuna
rzeczrealizmuprawniczego”72.Toodejściewarunkowanejestwielomaczyn-
nikami,leczjedenjestbardzoistotny:teorieprawamająpewnąperforma-
tywnąmoc,pozwalajązaistniećnietylkopewnyminstytucjomprawnym,ale
takżemetodomichinterpretacji,dopuszczalnymregułomargumentacjiitd.
Swoistenwzbogacaniesię”dyskursuprawnegowwynikuuznania(recogni-
tion)73pewnychosiągnięćnowychteoriiimplikujezmianywpostrzeganiu
całokształtunaszejkulturyprawnej.
Tenpięknyobrazniewykluczawcalemyśli,żepewnegodniapozytywizm
upadniecałkowicie(przynajmniejnatereniejakiegośpaństwa)iżadenurzęd-
nik,atymbardziejteoretykgojużfaktycznieniepoprze,zaśteoriaDworki-
nowskazyskazasadnicząwiększośćiwsądachrządzićbędąsaminsędziowie
Herkulesi”
,wydającywyrokiwsprawach,wktórychwimieniustronwystę-
powaćbędąrównieheroicznienastawieniprawnicy.Problempojawisię
wtedy,gdyzapytamy,czyprzyjęcietakiejwizjinieprowadzinaszpowrotem
dojakiejświzjipozytywizmu,wktórymwyznaczoneprzezsędziegoHerku-
lesakryteriatego,cojestprawem,stanąsiępowszechnieakceptowanymikry-
teriamikonwencjonalnejregułyuznania.
Możliwośćtępróbowaliantycypowaćwswychpismachniektórzyzpozy-
tywistów.Przykładowo,J.ColemanjakokontynuującymyślHartamiękki
pozytywista(tzw.inkorporacjonista),niemanicprzeciwko,abykryteria
regułyuznaniamiałycharaktermoralny(byłynp.kryteriamitypudwor-
kinowskiego)74.WtymsensieteoriaColemanaakceptujemożliwość,że
wszyscyurzędnicysystemuprawastosujądworkinowskiekryteria,stawiając
sięzatakimisłowamijaknprawo”
,nbogactwo”czynmałżeństwo”
.Pisałdalej:nAsymbol,
onceinbeing,spreadsamongthepeoples.Inuseandinexperience,itsmeaninggrows.
[...]Suchwordsasforce,law,wealth,marriage,bearforusaverydifierentmeaningthan
theyboretoourbarbarousancestors”;cyt.za:ibidem.
72Zasłyszane.
73Pojęcieuznania(recognition)zapożyczamwtymkontekścieodE.Lagerspetza,Institu-
tionalfacts,performativityandfalsebeliefs,nCognitiveSystemsResearch”7/2006,s.298-
299;por.takżeA.Dyrda,TeoriarefeksyjnościpojęćinstytucjonalnychEerikaLagerspetza,
[w:]P
.Skuczyński,K.Kaleta(red.),Refeksyjnośćwprawie:kontekstyizastosowania,War-
szawa2015,s.159-174.
74Por.np.J.Coleman,AuthorityandReason,[w:]R.P
.George(red.),TeAutonomy
ofLaw,oxford1996,s.308.
44
