Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2iKierunkiargumentacji
określeniefunkcjiteoriiprawawinnysposóbrzutujejednakodpo-
wiednionazakrestwierdzeńnormatywnych,któretrzebazaangażować,aby
określićtreśćteorii.Teoriaopisowamożestaćsięteoriąnormatywnąnadwa
sposoby(którezarazemdefiniujądwasensynormatywnościteorii).Ijeden,
idrugirzutująnaspełnianieprzezteorięjejperformatywnejfunkcji(atym
samymnaprzekształcanieprzezniąnaszejinstytucjonalnejrzeczywistości).
Popierwsze,teorie,któremająspełniaćfunkcjedeskryptywne(opisy-
waćpewnezjawiska,fakty),mogąodrzucićpodziałnateorięprzedmiotową
imetateorię(np.przezkonsekwentneprzyjęcieholistycznegopragmaty-
zmu).Zważywszynato,żedosformułowaniasądówopisowychkonieczne
jestpewneminimummetodologiipozwalającejdokonaćselekcjifaktów
ispójnegoichopisu,teoria,któraprzesądzaowyborzetakich,anieinnych
zasadtejselekcjiiorganizacjimateriałuempirycznego,jestteoriączęściowo
normatywną.Inkorporujebowiemwpewnymistotnymsensiepewnezasady
normatywnejepistemologii.Napodstawietychsamychzasadmożnajednak
(zgodniezteząoniedookreśleniuteorii)sformułowaćwielerównoważnych
teorii,którewzajemniebędąsobieprzeczyć.Jednocześnieprzyjęcieholizmu
pozwolinaewentualnąrewizjękilkuzasadmetodologicznych,którepowo-
dują,żewramachteoriipojawiająsiętwierdzeniakontrintuicyjne(albo
winnymsensienieakceptowalne).Gdybyzachowaćsztywnągranicęmiędzy
sądamipoziomuprzedmiotowegoasądamimetodologicznymijakosądami
zmetapoziomu,takarewizjaniebyłabyformalniemożliwa.Tymczasem
tojestwłaśnieto,cowtokudebatyzDworkinemiinnyminiepozytywi-
stamiczynilipozytywiści:częściowomodyfikowaliswojeteorienapoziomie
metodologii,takbymożliwebyłonakomodowanie”niektórychargumentów
niepozytywistów.Niektórzyztegopowoduczynilipozytywistomzarzut,że
ichteoriestanowiąnzdegenerowaneprogramybadawcze”(wsensieI.Laka-
tosa),aprzytymstanowiąpróbydyskredytowaniapozytywizmu78.Wmoim
78Por.D.Dyzenhaus,Positivism’sstagnantresearchprogramme,noxfordJournalofLegal
Studies”20(4)/2000,s.722in.;L.Morawski,Pozytywizm„twardy”,pozytywizm„miękki”
ipozytywizmmartwy,nIusetLex”
,1(2)/2000,s.319-346;B.Brożek,Normatywność
prawa,Warszawa2012,s.78-80.obronępozytywizmuprzedtymzarzutempodjąłemsię
w:A.Dyrda,Pozytywizmpochowanyżywcem?Wobroniemiękkiegopozytywizmu,nStudia
Prawnicze”2(184)/2010,s.5-36,orazidem,Owielutwarzachpozytywizmuorazotym,
dlaczegoświadcząoneraczejorozwojutejteorii,niżojejdegeneracji,[w:]o.Nawrot,
S.Sykuna,J.Zajadło(red.),Konwergencjaczydywergencjakulturisystemówprawnych?,
Warszawa2012,s.373-381.Najaskrawąnietrafnośćtakżewieluinnychpopularnych
zarzutówpodadresempozytywizmuzwracazkoleiuwagęT.Gizbert-Studnicki,Pozyty-
wistycznyparkjurajski,nForumPrawnicze”1(15)/2012,s.50-60.
47
