Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
NorthropFrye-Straszliwasymetria
Adaptująctękoncepcjęnaużytekkrytycznoliteracki,Fryeniepozostaje
więcnbezstronnymwidzem”,pedantem,którybeznamiętniewyliczanielo-
giczności,schematyzmyczybłędyortograficzne,naktóreprzecieżwpisar-
stwieBlake’amożnasiętuiówdzienatknąć.Niejestmoralizatorem,któ-
regozimneokolustrujetwórczydorobekautora,wyłuskujączniegoaluzje
dojegożyciaprywatnego,byuczynićznichjedynąpożywkędlaswojej
krytyki.Jestkrytykiemzaangażowanymiradykalnym,którynatyleutoż-
samiasięzeswoimmateriałem,żeniemalczyniswojąpracęjegowyobra-
żeniowymodtworzeniem2.Byłabytowszakpostawazgodnaztym,coFrye
samstwierdziparędekadpóźniej,wesejuOnEducation,mówiącoroli
nauczyciela,któregonostatecznymcelemjestwymazaniesiebiesamego
tak,bystaćsięprzezroczem,medium,przezktóreprzeświecaćmaautorytet
omawianegotwórcy,górującyzarównonadnauczycielem,jakiuczniami”3.
Wobectejpośredniczącejroli,jakąFryesamsobiewyznacza,niebędzie
możeherezjąstwierdzenie,żewStraszliwejsymetriiautorniejednokrot-
nie,szczególniewefragmentachintensywniealuzyjnychipołyskujących
bogactwemznaczeń,stajesięniejakonalter-Blakiem”.Zadaniemkrytyka
twórczościWilliamaBlake’a-niczymkapłana,któregofizycznapostać
mimowolnieprzyciągawzrokwiernych,aktóryjakowidzialnyprzedsta-
wicielniewidzialnegoBogawinienkierowaćoczywszystkichwłaśnieku
Bogu-jestnzleźćzdrogi,abyczytelnikmógłujrzećsamegoBlake’a”4.
SposobemFrye’anato,abysięwtendosadnieopisanysposóbusu-
nąć,jestzatempełneutożsamieniesiękrytykazeswoimmateriałem.Język
Straszliwejsymetriijestwięczaangażowany,bezpośredni,radykalnyipro-
fetyczny,ponieważtakczęstozdajesięzlewaćwjednozidiomemsamego
Blake’a.Wwielufragmentachczytelnikzorientujesię,żewysuwanezgor-
liwościąhebrajskiegozelotyizoratorskimkunsztemrzymskiegomówcy
argumentynietylkocałkiemdokładnieodzwierciedlająpunktwidzenia
angielskiegopoetycodoprzekazu,alesąimwłaściwiewiernetakżecodo
styluiintensywnościobrazowania(wtakimstopniuoczywiście,wjakim
pozwalaformakrytycznoliteracka).
OdnoszęsiętudoczęstoużywanegoprzezFrye’apojęciarecreation,którepobrzmie-
wawielomaznaczeniaminaprzestrzeniksiążki.Więcejotympojęciudalej.
3N.Frye,OnEducation,Toronto:Fitzhenry&Whiteside,1990,s.20
4N.Frye,Notebooks;cyt.za:I.Singer,Introduction,[w:]N.Frye,FearfulSymmetry.
AStudyofWilliamBlake,red.N.Halmi,Toronto-Buffalo-Londyn:UniversityofToronto
Press,2004,s.xlix.