Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
StrukturaorganizacyjnapartiipolitycznychwPolscepo1989roku
wąskichzależnościachzwybranymigrupamispołeczeństwa.Trzecitypstano-
wiąpartieprogramowe,charakteryzującesiępewnymstandardemdziałania,
pracąprogramowąpartiiistworzonymsystememorganizacyjnym.Ichzada-
niemjestzabezpieczenieefektywnejkoordynacjipracyaktywistówpartyjnych.50
Nakoniecrozważańhistorycznychostrukturzeorganizacyjnejpartiiwarto
przedstawićjedenznowszychpoglądówautorstwaKennethaJandyiTylera
Colmana.Wroku1998opublikowalionistudium51,wktórymnapodstawie
danychempirycznychorazmetodkwantytatywnychzidentyfikowalidwapod-
stawowetypyorganizacjipartyjnej.Nowatorstwoichpoglądówpoleganatym,
żewprzeciwieństwiedowszystkichwcześniejszychprac,którenigdynie
oznaczałystrukturyorganizacyjnejpartiianijakozmiennej,anijakostałej
(chociażdomyślniebyłotowwieluprzypadkachewidentne,żeautorzyuznają
organizacjęzastalezmienną),JandaiColmanprzeprowadzilibadaniespraw-
dzające,dojakiegostopniastrukturaorganizacyjnajakozmiennaniezależna
wpływanafunkcjonowaniepartiijakozmiennejzależnej.Dziękitakiemuujęciu
autorzyzidentyfikowalipartiędoktrynalnąorazmobilizującą.Partiedoktry-
nalnewykazująsięwyższymstopniemcentralizacjiorazfrakcyjnością,mają
skłonnośćdobyciabardziejzwartymi,dozajmowaniasięwiększąliczbądziałań
takżewtedy,gdyzregułydziałaniateniesąbardzoskuteczne.Partiemobili-
zującezkoleiodnosząbardzoczęstosukcesy,ponieważskupiająsięnawielu
działaniachniezwiązanychzkampaniamiwyborczymi.Zpunktuwidzenia
organizacyjnegochodzituopartiebardzozłożone,aleniezabardzoscentralizo-
wane,omniejszejliczbieczłonkówiniższymstopniufrakcyjności.52
Tab.1.Przeglądtypówpartiipolitycznychwpracachposzczególnychautorów
Duverger
Weber
Kirchheimer
Panebianco
Janda
iColman
KatziMair
Autor
Partiaindywidualnej
Partiamobilizacyjna
Partiapatronacka
Partiakadrowa–
Partiakadrowa
Partiakadrowa
reprezentacji
komitety
Partiaintegracjimasowej
Partiaotwartanaświat
masowo-biurokratyczna
Partiamasowa–filie
Partiadoktrynalna
Partiamasowa
Partiamasowa
Partia
Partiawyborczo-profesjonalna
Partiawyborcza
Partiawyborcza
(catch-all)
Partieprofesjonalne
kartelowa
Partia
Źródło:M.Ondruchova,Organizacjapolitickychstran...,s.31.
50Por.M.Ondruchova,Organizacjapolitickychstran...
.,s.14.
51K.Janda,T
.Colman,EffectsofPartyOrganizationonPerformanceduringthe„GoldenAge”of
Parties,PoliticalStudiesXLVI/1998.
52Tamże,s.611–632.
