Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2i2iModelejednosteksemantycznych
21
organizacji,niezaśtreści,czyliwewnętrznejstruktury.Abymożnabyłoopi-
saćtreśćpojęciaemocjonalnego,należałobysformułowaćdefinicjękażdego
zpojęć,awtymzakresieistniejeszczególnybrakzgodności,np.wedługmodeli
dymensyjnychpojęcieprzyjemnośćipojęcieszczęścieulokowalibyśmywtym
samymmiejscunawymiarachwskazanychpowyżej(ryc.2,3),jednakpojęcia
teoznaczajązupełniecośinnego,twierdziWierzbicka(1992a,1992b).Zatem
chcączrozumiećistotępojęciaemocjonalnego,winniśmypodjąćsięopisujego
treści.Zrealizowanietegoprzywykorzystaniuklasycznejteoriipojęćjestska-
zanenaniepowodzenie,zewzględunato,iżpojęciaemocjonalnenależądo
grupypojęćnaturalnych,atowiążesięznieostrymiichgranicami,oczymjuż
byłamowawpoprzednimrozdziale(Russell,1991).
Pojęciaemocjonalnenietylkosąspecyficznedlaosoby,aleteżsązróż-
nicowaneujednejosobywzależnościodróżnychczynników,np.jejcech
osobowości,wieku(Barsalou,2005).Stądposługiwaniesięklasycznąteorią
pojęćwodniesieniudopojęćemocjonalnychjestmałoużyteczne.Propozycją,
któramożebyćpomocnawanalizietreścipojęć,jestkoncepcja‘semantycz-
nychelementarnychjednostek>Wierzbickiej(1992b),nazywanateżkoncep-
cjąNaturalnegoMetajęzykaSemantycznego(np.Rowiński,2008).Autorka
tegoujęciauważa,iżpotrzebnyjestpewienmetajęzyk,abydokonaćanalizy
tego,jakpojęciejestskonstruowane.(Elementarnesemantycznejednostki>
topewnegorodzajuwyznacznikiznaczeniowe,mogąbyćwykorzystanenie-
zależnieodrodzajujęzyka,wktórymwystępujedanepojęcieemocjonalne.
Tozbiórpewnegorodzajuuniwersaliówobecnychwgrupachjęzykównatu-
ralnych,zapomocąktórychmożnaopisaćznaczeniesłówemocjonalnych
(Rowiński,2008).Tejednostkisemantycznepozwalająnaopispewnych
podstawowychtematówwystępującychwemocjach(Johnson-Laird,Oatley,
1989).Wskazujązatemnawalencjędanejemocji,ocenęzdarzeniaisiebie
wsytuacjiprzeżywaniadanejemocji,aktywnośćtypowądladanejemocji,
relacje,któresąefektemocenywtrakciedoświadczaniadanejemocji.Lista
elementarnychjednosteksemantycznychwrazzsystematycznymibadaniami
byłaaktualizowana(Rowiński,2008);wedługdanychzroku2010obejmuje:
elementynominalne(ja,ty,ktoś,coś,ludzie),określniki(ten,ta,to,tensam,
inny),kwantyfikatory(jeden,dwa,dużo,wszystko;wszystkie,wszyscy,niektóre),
elementpowiększający(więcej),predykatymentalne(myśleć,wiedzieć,chcieć,
czuć,widzieć,słyszeć),mowę(mówić),ruch,istnienie,życie(poruszaćsię,być,
żyć/byćżywym),działaniaizdarzenia(robić,dziaćsię,zdarzaćsię),ewalua-
tory(dobry,zły),deskryptory(duży,mały),czas(kiedy,przed,po,długi/krótki
czas,teraz),przestrzeń(gdzie,pod,nad,dalekoiblisko,strona/potejstronie,
