Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Czeskistrukturalizmnależyniewątpliwiedonajwybitniejszychosiągnięćkultury
czeskiejwwiekuXX.Wpłynąłznacząconarozwójnaukioliteraturzewskaliświa-
towej,odegrałteżogromnąrolęwkształtowaniusięliteraturoznawstwapolskiego,
przedewszystkimwdrugiejpołowiestulecia.Zasadniczymcelemniniejszejksiążki
jestprezentacjastrukturalistyczychosiągnięćwzakresiehistoriiliteratury–chodzi
tuzwłaszczaokoncepcje,któreukształtowałysięwramachczeskiejmyślistruk-
turalistycznejwlatach30.i40.XXwiekuiktórereprezentowanesąprzezdwie
podstawoweprace:PolákovaVzneńenostpł.rodyJanaMukafovskiegoorazLiterárn.
historie,jej.problémyaúkolyFelixaVodićki.Problematykatazostaławpisanawdwa
zasadniczekonteksty:zjednejstronystarałemsięzaprezentowaćrozwójczeskiej
historiografiiliterackiejodmomentujejnarodzinpodkoniecwiekuXVIIIażdo
pierwszejpołowywiekuXX,kiedytopojawiająsiępropozycjestrukturalistyczne,
zdrugiej–przedstawićmożliwieszerokorecepcjęczeskiegostrukturalizmuwPolsce,
uwzględniającprzytymwjejramachoddziaływaniemetodologicznychpropozycji
MukafovskiegoiVodićkiwzakresiebadańhistorycznoliterackich.
Rozdziałpierwszy:CzeskiesyntezyhistorycznoliterackieodkońcawiekuXVIII
doczasówpozytywizmupoświęconyzostałnajważniejszymczeskimhistoriomli-
teraturyodschyłkuXVIIIdopoczątkuXXstulecia,realizującymdwazasadnicze
modelesyntezyhistorycznoliterackiej,odrodzeniowyipozytywistyczny.Stanowiły
one(zwłaszczatendrugi)bezpośredniątradycję,naktórejtlekształtowałysiępo-
glądyczeskichstrukturalistów.Wramachmodelupierwszego,odrodzeniowego,
omawiamprzedewszystkimGeschichtederböhmischenSpracheundLiteraturJosefa
Dobrovskiegozroku1792jakopierwsząsystematycznąhistorięliteraturyczeskiej
orazHistorieliteraturyčeskéanebSaustawnýpłehledspisůčeských,skrátkauhistorij
národu,oswicenjagazykaJosefaJungmannazroku1825jakopierwsząhistoriętejże
literaturywjęzykuojczystym.Zasadniczymwyznacznikiemtegomodelujestjego
lingwocentrycznycharakter:obiesyntezykoncentrująsięprzedewszystkimnahistorii
języka,którejopisstanowigłównytrzonidominującąośwykładu.Modeltenna
długozdominowałczeskąhistorięliteratury,zasadniczązmianęprzyniósłdopiero
koniecwiekuXIX,kiedytopojawiłysiędzieła:DějinyčeskéliteraturyJaroslavaVlćka
iDějinyliteraturyčeskéJanaJakubca,reprezentującemodelpozytywistyczny,oparty
przedewszystkimnaopisieprzemianideowejzawartościczeskiegopiśmiennictwa–
obietehistoriebyływistociedziejamiideiorazichformartystycznychinaukowych.
