Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Innyipedagogika:doświadczenieinnościirelacjazInnymjakoistotnekategorienaukowychowaniu
35
społeczne,którewciąguostatnichdekadprzeżywajątwórczyfermentinte-
lektualnyikolejnezwrotywpolubadawczejrefleksji9,zobszaruktórychna-
ukiowychowaniuczerpiąnieustannąiniezbędnąinspirację.
Dopojęćwymienianychwróżnegorodzajutekstachpedagogicznych,jak
naprzykładwychowanie,kształcenie,edukacja,tożsamość,adaptacja,eman-
cypacja,czycharakteryzowaneprzezJ.Rutkowiakflpulsującekategorie”,jak
międzyinnymi:intelektualizm,praktycyzm,techniczność,przedmiotowość,
podmiotowość,kontekstowość,polityczność,wielośćorazpostulowane
przezL.Witkowskiego,asłabozaznaczająceswąobecnośćwpedagogicz-
nymdyskursieiniecoflzaniedbane”kategorieoporu,ambiwalencji,ironii,
inicjacji,pragnieniaczypogranicza10,możnadołączyćrównieżkategorięinno-
ściizwiązanązdoświadczaniemtejżeinnościkategorięrelacjizInnym.
Cosprawia,iżtakizabiegwydajesięuprawniony?Pozadośćoczywi-
stymstwierdzeniem,żepojęciatezawierająwsobiewewnętrznązmienność
iniejednoznaczność,owopulsowaniesilniepowiązanezesferąpraktyki–re-
alnegodoświadczenia,wktórymspotykamyrozmaitychInnychiwzakresie
którychrealizowanesąróżnetypydziałańedukacyjnych(różnepedago-
gie);pozatym,żesątopojęciaróżnierozumianeidefiniowanewobszarach
różnychnurtówfilozoficznychczyteoriispołecznychodwołującychsiędo
pojęciaróżnicy(jakstwierdzaniemieckifenomenologB.Waldenfelsflilepo-
rządków,tyleobcości”–wzależnościodtegogdziewyznaczymygranicę,
zaktórązaczynasięterytoriumróżnicy,takwięckażdydyskurs,wobsza-
rzektóregointerpretujemyświat,niesieinaczejpostrzeganąinnośćiInnego);
pozatymwszystkimistniejąjeszczepowodywynikającezsamegosposobu
rozumieniatego,czymjestpedagogika.Właśnienimichciałabymsięteraz
niecoszerzejzająć.
9SzczegółowokwestieteanalizujeD.Bachmann-Medick,którawswojejpracyCultural
turns.Nowekierunkiwnaukachokulturze(Warszawa2012)rysujeswoistąmapępolanaukokul-
turze,ajejpunktamiorientacyjnymiczyniwłaśnieflzwroty”(turns),rozumianejakoprzejścia
odprzedmiotubadawczegodyscyplindokategoriianalizy.Opisująctransformacjeteoriiwyni-
kającezcharakterystycznegootwarcianaprzekładwnaukachokulturze,autorkaidentyfikuje
zwrotinterpretacyjny,performatywny,refleksywny(retoryczny),postkolonialny,translacyjny
iprzestrzenny,abynakońcuzadaćpytanieodnośniepoczątkówwyłanianiasiękolejnychzwro-
tów–biologicznegoitranskulturowego.
10Niektóreznichdoczekałysięwmiędzyczasieinteresującychopracowań,międzyinny-
miprzezsamegoL.Witkowskiego,jaknp.kategoriaambiwalencjiikategoriapogranicza(zob.
tekstyzebranew:Edukacjawobecsporówo(po)nowoczesność,Kraków2007).Pograniczewpracach
polskichpedagogówpojawiasięgłówniezzakresuedukacjiwielo-imiędzykulturowej(J.Niki-
torowicz);kategoriaoporuanalizowanabyław,opartychnabadaniachempirycznych,pracach
E.Bilińskiej-Suchanek(Opórwobecszkoły.Dorastaniewperspektywieparadygmatuoporu,Słupsk
2003),natomiastinicjacyjnerytuałyedukacyjnezostałyopisanem.in.przezM.Mendel(Przekra-
czanieproguszkołyjakoritedepassage,2006)iJ.Zwiernik(Rytuałyprzejściazesferyprywatnejwsferę
publicznąudzieciprzedszkolnych,Wrocław2006).
