Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
JolantaRzeźnicka-Krupa
Pedagogikaakategoriatego,coinne
Odwołującsiędonajbardziejogólnegookreślenia,czymjestpedagogi-
ka11,możnapowiedzieć,iżjesttonaukazajmującasięedukacją(wychowa-
niem,kształceniem),czylijakprecyzujetędefinicjęZ.Kwieciński:
wszelkimiwarunkami,procesamiidziałaniamiwspierającymirozwójjednostkiku
pełnymjejmożliwościomorazsprzyjająceosiąganiuprzezniąpostawyżyczliwości
wobecinnychikompetencjidoaktywnościnarzeczdobrawłasnegoiwspólnegowe
wszystkichsferachżyciaspołecznego.Idalejautortenpisze,iżpedagoginauczyciel,
wychowawcaiopiekun–toktoś,ktowspierarozwójInnegoł12.
Abstrahującwtejchwiliodkwestiitego,iżzarównopojęciesamegorozwo-
ju,jakiprocesjegowspierania,identyfikowanyjakojedenznaczelnychcelów
pedagogicznegodziałania,mogąoznaczaćróżnerzeczywobszarzeróżnych
teoriipsychologicznychipedagogicznych,przekładającsięnaobszardziałań
wychowawczo-dydaktycznych(czasamiwręczradykalnieodmiennie,jakto
mamiejscechociażbywbehawioryzmieikonstruktywizmie)13,zauważmy,iż
wtejbardzoogólnejdefinicjipojawiasięelementustosunkowaniadoInnego
wrazzzaakcentowaniemwspólnotyżycia,cowpisujetekwestiewobszar
zainteresowanianaukowychowaniu.Edukację,traktowanąprzezZ.Kwie-
cińskiegojakonajszersząinajbardziejogólnąkategorięodnoszącąsiędopola
zainteresowańpedagogikiiłączącąsferęrozważańteoretycznychzobszarem
różnychpraktykpedagogicznych,możnapostrzegaćjakopewnegorodzaju
ogółwpływów,jakimpodlegająjednostkiigrupy.Kształtująjąróżnorodne
zjawiskaiprocesy(globalizacja,etatyzacja,nacjonalizacja,kolektywizacja,
biurokratyzacjaiprofesjonalizacja,socjalizacja,inkulturacjaipersonalizacja,
kształcenieihumanizacja),wtokuktórychdochodzidowielunapięćikon-
fliktów,awrezultaciepewnychpatologii14.Możnapowiedzieć,iżwszystkie
tezjawiskawewzajemnymuwikłaniuisplątaniukształtująwpewiensposób
11Pomijamwtymmiejscudyskusjeisporynatemattego,czymjestbądźniejestpeda-
gogikaicostanowiojejtożsamości,gdyżniesąoneprzedmiotemanalizywtymtekście.Lite-
raturaprezentującatekwestiejestbogataipowszechnieznana(m.in.praceZ.Kwiecińskiego,
B.Śliwerskiego,L.Witkowskiego,J.Rutkowiak,atakżeZ.Melosika,T.Szkudlarka).
12Z.Kwieciński,Przedmowa,[w:]Pedagogika,t.1,red.Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Warsza-
wa2006,s.11-12.
13Zob.D.Klus-Stańska,Konstruowaniewiedzywszkole,Olsztyn2000.
14Zob.Z.Kwieciński,Socjopatologiaedukacji,Olecko1995,s.13-20.Obecnie,dotejsporzą-
dzonejprzezautorabliskodwiedekadytemulisty,możnadołączyćkolejneelementyrodzące
nowepolanapięćikonfliktóworaznegatywnezjawiskaspołeczne,choćbyneoliberalnąeko-
nomizacjęimerkantylizacjęedukacji,skutkującąmerytokratycznympodejściemdokształce-
niaigenerującąnierównościspołeczne(por.Z.Melosik,Edukacjaastratyfkacjaspołeczna,[w:]
Pedagogika,orazZ.Melosik,T.Szkudlarek,Edukacjadlarównościczyedukacjadlanajlepszych?
Kontrowersjewokółselekcyjnejfunkcjiszkoływspółczesnej,[w:]Edukacja,moralność,sferapubliczna,
red.J.Rutkowiak,D.Kubinowski,M.Nowak,Lublin2007).
