Suisetica Inania

Robert Podkoński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8142-035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Podkoński, Robert. Suisetica Inania. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017, 358 s. ISBN 978-83-8142-035-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Podkoński, R.

T1 Suisetica Inania

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2017

SN 978-83-8142-035-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 191590, author = "Podkoński, Robert", editor = "", title = "Suisetica Inania", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2017", address = "Łódź", isbn = "978-83-8142-035-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Podkoński, Robert

ED -

TI - Suisetica Inania

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2017

SN - 978-83-8142-035-8

ER -

Netografia (standard APA):

Podkoński, Robert. Suisetica Inania [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017 [dostęp: 16 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/suisetica-inania-robert-podkonski-191590.

Arystoteles, filozofia przyrody Arystotelesa, Swineshead Ryszard, Kilvington Ryszard, Ockham Wilhelm, O ruchu lokalnym, Księga kalkulacji

Książka ta powstała wskutek zdziwienia. Publikacje na temat historii i rozwoju nauki nowożytnej ciągle utwierdzają czytelników w przekonaniu. że jedną z podstawowych różnic między średniowieczną i siedemnastowieczną filozofią przyrody jest zaakcep...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8142-035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp. Matematyka w średniowiecznej i wczesnonowożytnej filozofii przyrody7
Rozdział 1. Narodziny i rozwój matematycznej nauki o ruchu lokalnym na Uniwersytecie Oksfordzkim: poprzednicy Ryszarda Swinesheada17
1.1. Ruch lokalny i matematyka w fizyce Arystotelesa18
1.2. Wilhelma Ockhama i Ryszarda Kilvingtona komentarze do Fizyki: fundamenty czternastowiecznej oksfordzkiej nauki o ruchu lokalnym23
1.3. „Nowa reguła ruchu”29
1.4. Tractatus proportionum seu de proportionibus velocitatum in motibus Tomasza Bradwardine’a31
1.5. Problematyka ruchu lokalnego w Regulae solvendi sophismata Wilhelma Heytesbury’ego37
Rozdział 2. Traktat „O ruchu lokalnym” Ryszarda Swinesheada, czyli czternastowieczna oksfordzka nauka o ruchu lokalnym more geometrico45
2.1. Struktura i metoda traktatu De motu locali46
2.2. Podstawy spekulatywnej nauki o ruchu lokalnym53
2.3. Problem opisu ruchu niejednostajnie zmiennego58
2.4. Calculationes w traktacie „O ruchu lokalnym”64
2.5. Ruch w medium uniformiter difformis70
2.6. Sophisticas quisquilias?74
2.7. „Nowa reguła ruchu”, twierdzenie o szybkości średniej i ruchy jednostajnie zmienne84
2.8. Jak z niejednostajnych zmian czynników ruchu uzyskać ruch jednostajnie zmienny, czyli tour de force Ryszarda Swinesheada101
2.9. Twierdzenie o szybkości średniej a opis ruchu zmiennego niejednostajnie115
2.10. Podsumowanie123
3.1. Miejsce traktatu „O ruchu lokalnym” w „Księdze kalkulacji”133
A. Źródła rękopiśmienne i drukowane133
Rozdział 3. Traktat „O ruchu lokalnym” w kontekście całości dzieła Ryszarda Swinesheada133
B. Odwołania do traktatu „O ruchu lokalnym” w pozostałych częściach „Księgi kalkulacji”135
3.2. Nauka o ruchu lokalnym w pozostałych traktatach „Księgi kalkulacji”140
A. Traktat X „Księgi kalkulacji”: De maximo et minimo140
B. Traktat XV „Księgi kalkulacji”: De medio non resistente146
C. Traktat XI „Księgi kalkulacji”: De loco elementi163
3.3. Traktat „O ruchu lokalnym” a Opuscula de motu Ryszarda Swinesheada173
3.4. Podsumowanie199
A. Recepcja „Księgi kalkulacji” Ryszarda Swinesheada w piętnasto- i szesnastowiecznych Włoszech205
Rozdział 4. Oddziaływanie i znaczenie traktatu „O ruchu lokalnym”205
B. Nauka o ruchu lokalnym Ryszarda Swinesheada na Uniwersytecie Paryskim213
Zakończenie223
Bibliografia225
Edycja krytyczna traktatu De motu locali Ryszarda Swinesheada237
Wstęp. A. Autorstwo i kompozycja „Księgi kalkulacji”239
B. Opis manuskryptów244
C. Relacje między rękopisami, wybór podstawy oraz zasady edycji256
Ricardus Swineshead. Liber calculationum: Tractatus de motu locali269
Indeks osób343
Indeks pojęć347
Summary355

nregułruchu”.Popierwsze,pozwalawyjaśnić,dlaczegodlamocyrównejlub

mniejszejodoporuruchniemożezachodzić,mimożestosunektychwielkości

zkoniecznościzawszejestwiększyodzera50.Wprzypadkutakiegosamego

natężeniaczynnikówruchu,wnomenklaturzeoksfordzkichkalkulatorówmamy

doczynieniaze‘stosunkiemrówności’(proportioaequalitatis),któryodpowia-

dajedności.Odpowiednio,kiedynatężeniemocyjestmniejszeodoporu,zacho-

dzimiędzynimistosunek‘mniejszejnierówności’(proportiominorisinequali-

tatis).Konsekwentnie,zgodniezpodstawowymwarunkiemsformułowanym

przezStagirytę,ruchmożezachodzićtylkowtedy,gdynatężeniemocyporusza-

jącejprzewyższaopór,czyliichstosunekjeststosunkiem‘większejnierówno-

ści’(proportiomaiorisinequalitatis)51.Conajważniejsze,zastosowanietutaj

proporcjigeometrycznejzachowujeciągłośćruchuprzynpodwajaniu”oporu,

czylinzmniejszaniuopołowę”dowolnegowyjściowegostosunkuwiększejnie-

równościmocydooporu.DziękiprzyjętejprzezKilvingtonareguleuzyskujemy

niezmienniestosunekwiększejnierównościmocyioporudladowolniewielu

powtórzeńnzmniejszaniaopołowę”takiegopoczątkowegoichstosunku52.Tym

samymrozwiązanazostajewątpliwośćwynikającaztwierdzeniaArystotelesa,

żepodwojenieoporuprzyniezmieniającymsięnatężeniumocyporuszającej

niekoniecznieposkutkujezmniejszeniemszybkościopołowę53.

WprowadzonaprzezRyszardaKilvingtonamatematyczna,opartanarachun-

kuproporcjinnowaregułaruchu”pozwalarozpatrywaćrelacjemiędzyszybko-

ściamidladowolnejwartościwyjściowegostosunkumocydooporu54.Jakpa-

miętamy,Arystoteleswłaściwieokreśliłrelacjetylkodlatakiegostosunku

npodwójnego”55.Regułatapozwalarównieżstwierdzić,czydanyruch,przy

danychwarunkachwyjściowychikońcowychbyłbyprzyspieszony,czyopóź-

niony,anadto,jakróżnetegorodzajuwarunkiwpłynęłybynarelacjepomiędzy

wynikającymiznichruchami56.Rozważaniomtakim,jakzobaczymy,poświę-

50JaktowyjaśniaE.Jung:nkiedyF[tj.natężeniemocyporuszającej-R.P.]jestrówneR[opo-

rowi-R.P.],toszybkośćruchujestrównazeru,gdyż(F/R)=1,cozgodnieznowymrównaniem

jestprawdziwejedyniewtedy,gdywykładnikjestrównyzeru:(F/R)n=(3/3)0=1”.Zob.E.Jung-

-Palczewska,Międzyfilozofiąprzyrodyanowożytnymprzyrodoznawstwem,s.98.

51Zob.przypisy16i17niniejszegorozdziału.

52Wszakdladowolnegoxn>1,gdziennależydozbioruliczbnaturalnych,jeślixn+1=√xn,to

xn+1>1.

53Zob.przypis15niniejszegorozdziału.

54Oczywiściepodwarunkiem,żebierzemypoduwagęstosuneknwiększejnierówności”,zob.

przypis51niniejszegorozdziału.

55Zob.przypis14niniejszegorozdziału.

56Zob.E.Jung-Palczewska,Międzyfilozofiąprzyrodyanowożytnymprzyrodoznawstwem,

s.98-99.

Brak wyników

Suisetica Inania

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra