Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakrozumiećsuwerenność?Próbaopisu
23
Suwerennośćnarodowa(aspektokreślanyteżmianemsuwerenno-
ściwewnętrznej)jestpojęciemokreślającymrelacjęmiędzynarodem
(ludem)apaństwem(władząpaństwową)jakofaktamispołecznymi
iodnosisiędoswobodynaroduwdecydowaniuoswymlosie(samo-
stanowienie),czyliopowołaniuiukształtowaniuwłasnegopaństwa,
relacjachzorganamiwładzypaństwowej,wykonywaniutejwładzy
(stanowienieprawa)orazjejkontroli.Głównymielementamitejkon-
cepcjisąwspółcześnieprawokonstytucyjneorazkoncepcjeprawo-
rządności(ruleoflaw),wolnościidemokracji8.Istotnejesttuzatem
uwzględnienienietylkowładzypaństwowej,leczrównieżelementu
obywatelskiego.
Państwopowstajewtrakcieprocesupolitycznego,wktórymzsy-
tuacjąfaktycznąiwoląnarodułączysięmiędzynarodowoprawne
uznanie.Naród–którystwarzapaństwo,legitymizujewiększościowo
inarównychprawachwładzępaństwowąijejaktyprawneorazją
kontroluje–oznaczawewspółczesnymrozumieniuprawnymobywa-
telipodlegającychjednej,konstytucyjnejwładzyzwierzchniej,czyli
naródpolityczny,któryniejestiniemusibyćjednolityetnicznie(eth-
nos),leczstanowiwspólnotęprawnąipolityczną(demos),opartąna
konsensiecodowspólnychwartościiinteresóworazwspólnejwizji
przyszłości9.
Demokracjatorządyprawaopartenauznanychwcywilizowanym
świeciewartościach.Niejesttozatemdyktaturawiększości,ponie-
ważrównieżprawamniejszościmusząznaleźćodpowiedniwyraz.
Oilepowstaniepaństwa,jegoistnienieijegowładztwonależądosfe-
ryfaktówipolityki,tokompetencjepaństwaorazjegorelacjeznaro-
8Oproblemieunijnejdemokracjizob.J.Kranz,Tłoprawnedyskusjinadreformą
ustrojowąUniiEuropejskiej,Kraków–Warszawa2007,s.93-112.
9PrzykłademsąStanyZjednoczone(atakżeIndie),któretopaństworozwinęłosię
wokółuchwalonejkonstytucji,jednaknienabazienaroduetnicznego(tożsamość
amerykańskanieopierasięnaetniczności,lecznaobywatelstwieiwspólnociepoli-
tyczno-prawnej–nieistniejeetnicznynaródamerykański,ajedyniepolityczny).
WnowożytnejhistoriiFrancjikonstytucjabyławyrazemwoliirozwojuskonsolido-
wanegowcześniejnarodu,wprzypadkuzaśnowożytnychNiemiecdopierozjedno-
czenieikonstytucjaz1871r.prowadziłydokonsolidacjipaństwainarodu(podobnie
byłozWłochamiwlatach1960-1970).
