Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakrozumiećsuwerenność?Próbaopisu
27
izdolnośćdoczynnościprawnychwświetleprawamiędzynarodowe-
go).Uznanietomanajczęściejcharakterdeklaratoryjny(uznaniefak-
tów,czyliskutecznejwładzypaństwowej),chociażwprzypadkach
wątpliwych(np.secesji)możeonomiećznaczeniekonstytutywne(co
zdarzasięrzadko).Pojawiająsięzczasemkryteriapolityczne,odktó-
rychinnepaństwauzależniająuznanienowychpodmiotów(np.
wkontekścierozpaduJugosławii).Takwięcoilefaktymająznacze-
niepodstawowe,toprzesłankąuznanianowegopodmiotustająsię
powolirównieżkryteriapolityczne(np.wymogidemokracji).
Uznanieniejesttylkokwestiąsymboliczną,wiążąsięznimbo-
wiemważnekonsekwencjemiędzynarodowoprawne,wtymobowiąz-
kiiprawapaństwaorazjegoochrona(np.zakazużyciasiłyzbrojnej,
zakazinterwencjiwsprawywewnętrzne,równycodozasadystatus
międzynarodowoprawny).Statusprawnypaństwajestwtymkontek-
ścielegitymizowanyprzezprawomiędzynarodowe,którereguluje
równieżjegostosunkizinnymipaństwami(organizacjamimiędzyna-
rodowymi).
Prawomiędzynarodowewyznaczagranicędladziałańpaństwa,
atakżechronijeprzezwyznaczeniegranicdziałaniadlainnych
państw.Nawetjeśliniezawszeskuteczna,ochronatastanowipodsta-
węładumiędzynarodowego.Równieżwpaństwieistnienieprokura-
tury,policjiikodeksukarnego(niezapominającoDekalogu)nieza-
pewniapełnejochronyprzedzbrodniarzami.
Wtymzewnętrznymaspekciesuwerennościkładziesięzatem
zjednejstronynacisknapodmiotowośćmiędzynarodowoprawną
państwaizdolnośćniezależnegoprawniewykonywaniajegokompe-
tencjiwładczychniezależnieodinnychpaństw,zdrugiejzaśnapod-
ległośćprawumiędzynarodowemu,anienawładzęnajwyższą,nie
sposóbbowiemutożsamićsuwerennościzwładząnajwyższąwsto-
sunkudoinnychpodmiotówprawamiędzynarodowego.Postrzeganie
suwerennościw(dopewnegostopnianegatywnej)perspektywienie-
zależnościniewyczerpujejednakzagadnienia,ponieważcechąwła-
dzypaństwajesttakżejego(pozytywna)zdolnośćdodziałania(reali-
zowaniekompetencji,nabywanieprawiobowiązków)nazewnątrz
idowewnątrz.
