Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przepisywstępnedlapostępowańwsprawachzzakresuprawaspadkowego
1OWPROWADZENIE
1.1.SPRAWYZZAKRESUPRAWASPADKOWEGO
IICHREŻIM
Prawospadkowewznaczeniumaterialnymstanowiogółregulacjido-
tyczącychprzejściaprawiobowiązkówmajątkowychosobyzmarłej(spad-
kodawcy)nainneosobyizagadnieńzwiązanychzsukcesją.Samozjawi-
skoprawneowegoprzejściaspadkunaspadkobiercówokreślamymianem
dziedziczenia1.Pojęcietegoprzejściazostałozdefiniowanetakżedlaobszaru
UniiEuropejskiej.Zgodniezart.3ust.1lit.arozporządzenianr650/2012
oznaczaonodziedziczeniemajątkupoosobiezmarłejiobejmujewszelkie
formyprzejściaskładnikówmajątku,prawiobowiązkównaskutekśmierci,
czytonapodstawiedobrowolnegorozrządzenianawypadekśmierci,czy
towdrodzedziedziczeniaustawowego.Spadkobraniejestzdarzeniempraw-
nym,któreinteresujenietylkosamychbezpośredniozainteresowanych,
tj.spadkobierców,lecztakżeinneosoby,np.wierzycieliidłużnikówspadku.
Wporządkachprawnychmożnawyróżnićdwaopozycyjnewzględemsiebie
systemynabyciaspadku:romańskiigermańskisystemsukcesjiuniwersal-
nej(generalnej)orazanglosaskisystemadministracjispadku(administration
ofestate).Dziedziczeniewedługsukcesjiuniwersalnejdominujeweuropej-
skichsystemachprawa,choćniejestjednolite2.JakzauważaM.Pazdan3,
wsystemachtychnodróżniasięwszczególnościnabyciespadkunastępu-
jąceipsoiurezchwiląotwarciaspadku4(wedługregułylemortsaisitlevif)
odnabycia,któreuzależnionejestodzrealizowaniasięróżnychdalszych
(pozaotwarciemspadku)przesłanek(np.oświadczeniaoprzyjęciuspadku5,
faktycznegoobjęciaspadku6,wydaniaprzezsądodpowiedniegoorzecze-
nia7)”.Mówiącwuproszczeniu,wsystemiesukcesjiuniwersalnejspadek
zasadniczoprzechodzibezpośrednionaspadkobierców.Tensystemdziedzi-
1Przepisart.4pr.spadk.stanowił,żedziedziczeniepoleganaprzejściuspadkujakocałości
najednąlubwięcejosób(spadkobierców).
2Zob.szerzejW.Borysiak,Dziedziczenie.Konstrukcjaprawnaiochrona,Warszawa2013,
s.108in.icyt.tamliteratura.
3M.Pazdan[w:]Kodekscywilny,t.2,Komentarzdoartykułów450–1088,red.K.Pietrzy-
kowski,Warszawa2005,s.905.
4Por.np.art.724KodeksuNapoleona,§1942BGB,art.925k.c.
5Por.np.§1922BGB,art.1012in.k.c.,§799ABGB,art.459włoskiegokodeksucy-
wilnego,art.1152pkt1rosyjskiegokodeksucywilnego.
6Por.np.§810ABGB.
7Por.np.art.556–559szwajcarskiegokodeksucywilnego,§797ABGB.
ANDRZEJSTEMPNIAK
41