Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziałI.Postępowaniawsprawachzzakresuprawaspadkowego
czenianiejestznanywtradycjikrajówcommonlaw.Wtymkręgukultury
prawnejspadeknieprzechodzibezpośrednionaspadkobierców,alenaosobę
określanąmianempersonalrepresentative,którąwzależnościodokoliczno-
ścimożebyćegzekutortestamentu(executor)bądźadministratorspadku
(zwykleprzydziedziczeniuustawowym,niewskazaniuegzekutoraczynie-
ważnościtestamentu)8.Obatepodmiotynabywająspadeknazasadziepo-
wiernictwa(trust).Wtymsystemiedziedziczenianiemożesięzdarzyć,aby
spadekpozostawałbeznopiekiodpowiedniegowłaściciela”9.Bezwzględu
jednaknato,zjakimsystememmamydoczynienia,porządkiprawnepo-
szczególnychpaństwzwykleprzewidująprowadzenieprzedodpowiednimi
organami,najczęściejsądami,specjalnegopostępowania,wktórymanalizuje
siękwestiezwiązanezespadkobraniem10.Wpostępowaniutymrozstrzyga
sięszeregzagadnień,m.in.ustalasię,czyspadkodawcapozostawiłtestament,
ktojestspadkobiercą,jakiesąudziałyspadkobiercówwspadku,czyijak
należyzabezpieczyćspadek,czytrzebagozinwentaryzowaćiwjakisposób,
czymożnaijaknależypodzielićspadekitp.
Wpolskimsystemiepostępowaniacywilnegosprawyspadkowepod-
legająrozpoznaniuzasadniczobądźwtrybieprocesu,bądźwtrybiepo-
stępowanianieprocesowego.Obatetrybypostępowaniarozpoznawczegosą
równoważne.Istniejewięcwtymwzględziedualizmtrybówrozpoznawania
sprawzzakresuprawaspadkowego.Katalogsprawpoddanychrozpoznaniu
wdanymtrybiewostatecznymwynikujestkonsekwencjąmniejlubbardziej
wyważonegowyboruustawodawcywtymzakresie11.Zakwalifikowaniuzna-
8R.Kerridge,A.H.R.Brierley,ParryandKerridge.Telawofsuccession,London2009,
s.473in.
9Jeżelispadkuzpowoduzaistnieniaróżnychokolicznościniejestwładnyobjąćegzekutor
testamentu,towówczasspadekprzechodzinaurzędnikasądowego(thePublicTrustee),który
pełniswojąfunkcjęprzezoznaczonyczas,dochwilipowołaniaprzezsądadministratoraspadku.
Pouzyskaniuprzezadministratoraletterofadministration(certyfikatuwystawionegoprzezsąd)
podmiottenobejmujespadekzeskutkiemretroaktywnymodmomentuśmiercispadkodawcy
(szerzejR.Kerridge,A.H.R.Brierley,ParryandKerridge…,s.411in.).
10J.S.Piątowski,Prawospadkowe,2003,s.64.
11Choćtrzebazauważyć,żeniedługopowejściuwżycieKodeksucywilnegoiKodeksu
postępowaniacywilnegoowłaściwymtrybierozpoznaniaoznaczonychsprawspadkowychmusiał
sięwypowiedziećrównieżSądNajwyższy(zob.np.uchwałaSNz10.05.1967r.,IIICZP31/67,
OSPiKA1968/3,poz.53,zglosąB.Dobrzańskiego,tamże,iglosąJ.Gwiazdomorskie-
go,NP1968/6,s.1036in.,orazomówieniemW.Siedleckiego,PrzeglądorzecznictwaSN,
PiP1969/2,s.376,orazE.WengerkaiJ.Sobkowskiego,PrzeglądorzecznictwaSN,NP1970/5,
s.715;uchwałaSNz6.06.1967r.,IIICZP44/67,OSPiKA1967/11,poz.258;uchwałaSN(7)–
zasadaprawna–z26.02.1968r.,IIICZP101/67,OSNCP1968/12,poz.203,zomówieniem
K.Piaseckiego,OrzecznictwoSąduNajwyższegowskładachpowiększonychIzbyCywilnejorazIzby
PracyiUbezpieczeńSpołecznychzalata1960–1970,Warszawa1973,poz.141).
42
ANDRZEJSTEMPNIAK
