Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
rozdziałinOsobliwanauka.Problemrozumieniawflozofipsychiatrii
nynaśladowaćwswympodejściuprzyrodoznawstwo,czyteżwinnywypra-
cowaćsobiewłasnąmetodębadawczą.Pozytywiścizakładaliistnieniejednej,
wspólnejdlawszystkichnaukmetodyigłosilijednośćnaukowegoobrazuświa-
ta;sądzili,żesposobyuprawianiahumanistykiniepowinnyzasadniczoodbie-
gaćodmetodologiiogólnejnauk.Zwolennicyprzełomuantypozytywistycznego
poszukiwalizaśodrębnej,nieredukującejmetody.
Możnawymienićtrzyzasadniczeelementytegosporu:
n1.Naukiprzyrodniczeodwołująsiędowyjaśnieńprzypomocyprawprzy-
czynowych,natomiasthistoriainaukioduchu(humanistyczne)szukająrozu-
mienia.
n2.Naukiprzyrodniczezajmująsięzjawiskamipowtarzalnymi,natomiast
zdarzeniahistoryczneipraktykikulturowesąpojedynczeiwyjątkowe.
n3.Problemybadawczewnaukachprzyrodniczychmającharakterobiek-
tywny,arezultatysąpowtarzalne,natomiastrozumienieopierasięnasubiek-
tywnychzdolnościachempatycznychimacharakterniepowtarzalny.
Jasperspragnąłuwzględnićwswojejsystematycemetodstosowanychwpsy-
chopatologiiróżnepostawyipunktywidzenia.Zgodniezhasłempluralizmu
metodbadawczych,pragnąłdocenićzarównomożliwościprzyrodniczego
podejściadozaburzeń,jakimetodologięwypracowanąprzezhumanistykę.
Jaspers,niczymMaxWeberwodniesieniudosocjologii,dostrzegałzłożoność
przedmiotupsychopatologii,widziałwniejnaukęhybrydową,potrzebującą
uwzględnieniaszereguperspektyw.Zjednejstrony,obejmowałaonaobszarpa-
tologiimózguiciała,zdrugiejzaś–sięgałaobszarudoznań,celów,nastrojów
isubiektywnychznaczeń.PonieważkształtującasięnaprzełomieXIXiXXwieku
psychiatriaznajdowałasięzasadniczopodwpływempodejściabiologicznego,
szczególniecennainowatorskawydawałasiępróbauwzględnieniajejhumani-
stycznegowymiaru.
Jaspersczynibezpośrednioodniesieniedopowyższychdyskusjiwartykule
z1912roku,Kausaleund„verständliche”ZusammenhängezwischenSchicksalund
PsychosebeiderDementiapraecox(Schizophrenie)(Jaspers1912)⁹.Przeciwstawia
tampowiązaniasensownezwiązkomprzyczynowym.Przykłademrozumie-
9.OdwoływaniesiędowczesnychtekstówJaspersamożebyćistotne,ponieważjego
dziełoAllgemeinePsychopatologieposiadałoszeregwydań(1913,1920,1923,1946),które
stopniowopowiększałyswojąobjętośćibyływzbogacaneofilozoficzneprzemyśleniaau-
toraorazkrytyczneanalizyinnychpodręcznikówpsychiatrycznych.Wczesnetekstybyły
efektemrzeczywistejpracybadawczejJaspersawkontakciezespołecznościąterapeutycz-
nąHeidelbergu.JakstwierdzaonwswojejAutobiografi:„Wspomnieniawspólnotydu-
chowejheidelberskiejklinikitowarzyszyłymiwżyciu.Wpóźniejszejswojejpracyzdany
byłemnasiebieipodejmowałemjąnawłasneryzyko,jużbezkontaktuześrodowiskiem
zawodowym”(Jaspers1993,s.29).
