Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
rozdziałinOsobliwanauka.Problemrozumieniawflozofipsychiatrii
Rozstrzygnięciepowyższegodylematumarównieżkonsekwencjeterapeutyczne.
Jeśliopowiemysięzawyjaśnieniemprzyczynowym,wówczaspojawiasiętenden-
cja,abyleczyćchorobypsychicznejakinnechorobysomatyczne–przypomocyle-
kówluboperacji(neuro)chirurgicznych.Psychiatriastajesięwówczasjednązwie-
ludyscyplinmedycynynaukowej.Zkoleitraktowaniezaburzeńjakozrozumiałego
skutkuprzyjęciabłędnychinieracjonalnychprzekonańniesiezasobąmożliwość
podjęciadziałań(re)edukacyjnychlubresocjalizacyjnychwobecsamegopacjenta.
Jeżeliuchwycimybłędneracjeiniespójnośćjegoprzekonań,możemystaraćsię
zaoferowaćmuargumentyiwnioskowaniaprowadzącedolepszychprzekonań
ipostaw,atakżesposobówrozwiązywaniajegowłasnychproblemów.
1.5.Podejścieidiografczneinomologiczne
Wopozycjidopodziałunanaukirozumiejąceiwyjaśniające,któryzasadniczo
odnosiłsiędospecyfikiobszarubadawczego(duch,przyroda),Wildenband
wprowadziłmetodologicznypodziałnanaukiidiograficzneinomotetyczne:
[...]wjednejmyślenieprzebiegaodstwierdzeniaszczegółudouchwyceniaogól-
nychpowiązań(naukinomologiczne),wdrugiejpoprzestajesięnaakcentowaniu
tego,coszczególne(naukiidiografczne)(Windelband1992).
Podejścieidiograficznekoncentrujesięwięcnatym,co
jednostkoweiniepowtarzalne,natomiastnomologicznena
prawo-podobnychuogólnieniach.Zasadniczaróżnicamiędzynimi
poleganatym,żenaukizajmującesiętym,coszczególne,dotycząocenytego,co
pojedynczeijednostkowe,natomiastwnaukachnomotetycznychobiektybadań
niemającharakteruwyjątkowego,leczstanowiątylkoprzykładowyegzemplarz
ogólnychprocesów,sąmożliwedozastąpienia.Wodniesieniudojednostek
możetodotyczyćprocesukategoryzowaniaiklasyfikowania,czyliprzypisywa-
niazachowańidziałańosobydookreślonejkategoriizachowań(np.jakosymp-
tomówchorobowych),aniezastosowaniazindywidualizowanejoceny.
Tegorodzajuindywidualizującaocenanapotykajednaktrudnośćjej
wypowiedzenia.Niechodzijedynieowskazanieniepowtarzalnegozbiorucech
jednostki(zbioru,któryniebyłbyprzypisanynikomuinnemu),leczoocenęnie-
składającąsięzogólnychpojęćikategorii.Takaocenamusiałabymiećcharakter
ostensywny,wskazywałabyjedynienadanąjednostkę(czyzdarzenie)ipod-
kreślała,żetylkoonaspełniawyjątkowekryteria.NaciskWindelbanda,apóź-
niejRickertanato,coniepowtarzalneijednostkowe,niepozwalanamwpełni
uchwycićspecyfikizdarzeniaczydziałania(osoby).Niewystarczytylkopostulat
niepowtarzalnościzdarzeń,trzebatakżezaprezentowaćsposób,wjakimamy
uchwycićaspektyalbocechy,którenasinteresują.JakpowiadaJaspers,prezen-
tującAusdruckspsychologie(psychologięekspresji):
