Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Szwedzkapolitykaintegracyjnawobecimigrantów
negoispołecznego.Koncentrującsięnaczasachnowożytnychinajnowszych,jako
żetonaichtleopisanazostaławspółczesnapolitykaintegracyjnastanowiącatemat
niniejszejpracy,należyzwrócićuwagęnakilkaistotnychkoncepcjidotyczących
państwaijegoorganizacji7.
OttoHintzewyróżniłczterytzw.typyidealne,którepojawiłysięwrozwojuhi-
storycznymEuropy:(1)siedemnastowiecznesuwerennepaństwowprzestrzenieu-
ropejskiej,(2)osiemnastowieczne„zamknięte”państwohandlowezburżuazyjno-
-kapitalistycznągospodarką,(3)dziewiętnastowieczneliberalnepaństwomające
konstytucjęorazrespektującewolnościosobistejednostki,iwreszcie4)dwudzie-
stowiecznedemokratycznepaństwonarodowe8.Rozróżnienietonależyuzupełnić
komentarzemodnoszącymsiędoobecniezachodzącychtransformacji,wktórych
zarysowujesiępaństwojużniestrictenarodowe,leczpaństwo–przywołującsłowa
ManuelaCastellsa–tzw.sieciowe,składającesięzpaństwanarodowego,stowarzy-
szeniapaństwnarodowych,instytucjimiędzynarodowychorazsamorządów9.Owa
przemianazostałazainicjowanapostępującymiprocesamiglobalizacyjnymiobejmu-
jącymiwymiary:gospodarczy,społeczny,kulturowyioczywiściepolityczny.Jestto
zgodneztym,copiszeBarbaraMarkiewicz–żezkońcemXXwiekuunaoczniłysię
procesypodważającetradycyjneznaczeniepojęciapaństwa10.Popierwsze,zamiarę
„prawdziwegopaństwa”wkulturzeZachoduuznanodemokratycznepaństwoprawa
(odmawiająctymsamyminnymustrojomznamion„prawdziwości”),podrugie,su-
werennośćjakopodstawowacechapaństwanowożytnegozaczęła„blaknąć”,naco
miałybywskazywaćchociażbykwestiezwiązaneztworzeniemUniiEuropejskiej.
Zmianyzachodzącewewnątrznowożytnegopaństwanarodowegodotyczą,jak
widzimy,kilkusfer,takżeformsprawowaniawładzy.Dystrybucjawładzypomiędzy
dwóchgłównychaktorów:państwoispołeczeństwomożeprzybieraćróżnykształt,
naprzykładpluralizmu,elityzmuczykorporatyzmu.Pierwszyzwymienionych
7
Celowopomijamokresepokistarożytnej,skądinądsamwsobieniezwykleistotnydlapóźniejszych
koncepcjipaństwa.Uznajęjednak,żezracjicharakterupodejmowanegozagadnienia–obecniereali-
zowanejpolitykiintegracyjnejwobecimigrantów–kwestieprzednowożytnychujęćkoncepcjipaństwa
niestanowiąpierwszoplanowejmateriidlaniniejszejpracy.
8
O.Hintze,StaatundVerfassung.GesammteAbhandlungenzurAllgemainenVerfassungsgeschichte,
Göttingen1970,s.476.
9M.Castells,Siłatożsamości,Warszawa2008,s.324;Castellsupatrujeprzyczynkryzysupaństwa
narodowego,atakżedemokracji,wprocesachglobalizacyjnychdeterminującychruchkapitału,dóbr,
usług,wysokichtechnologii,informacjiorazwpływającychnakonstruowaniejednostkowejizbiorowej
tożsamości.Pojedynczepaństwo–wedługCastellsa–nadalbędzieistnieć,jednakwdzisiejszymspołe-
czeństwiesieciowymbędziepowolitracićmockontroli,stającsięwcorazwiększymstopniuimmanen-
tnymelementemrozległej,bardziejzłożonejsieciwładzy;tenpoglądpodzielatakżeDavidHeld,zdaniem
któregowspółczesny(ponowoczesny)systemwładzycharakteryzujesięwielościąźródełautorytetu,
czylidefactowładzy,państwonarodowezaśjesttylkojednymznich;zob.D.Held,Democracy,the
Nation-StateandtheGlobalSystem,„EconomyandSociety”,2/20/1991,s.138–172;jeszczedobitniej
D.HeldwyartykułowałowąmyślwartykuleDemocracynadGlobalization,Max-Planck-Institutefür
Gesellschaftsforschung,WorkingPaper97/5,1997;zob.teżPaństwonarodoweaprocesglobalizacji,
red.E.Okoń-Horodyńska,Katowice2000.
10B.Markiewicz,Państwoalbostan,czyliopodstawienowożytnejformypolityki[w:]Państwojako
wyzwanie,red.A.Rzegocki,Kraków2000,s.22.
