Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwoispołeczeństwowdobiemasowychmigracji–kilkauwagteoretycznych
23
2)ideologia,wmyślktórejwszystkiekulturyjakoczynnikkonstytutywnyspołe-
czeństwapowinnymiećzagwarantowanyjednakowydostępdodóbrmaterial-
nychisymbolicznych(ujęcienormatywne);
3)politykapolegającanacelowymdziałaniupaństwa,takbywszystkiekulturywy-
stępującewspołeczeństwiebyłyuznawane,cenione,szanowaneichronione(uję-
cienormatywno-pragmatyczne)21.
„Wielokulturowość”jestzatempojęciemznajdującymzastosowaniewszerokim
spektrumproblemówopisywanychprzeznaukihumanistyczne,które,nakładając
własnedyscyplinarnieuprawomocnionerozumienieterminu,kierująuwagętona
aspektnormatywny,tonadeskryptywny,innymzaśrazemnaaspektpragmatyczny
(praktykaspołeczna)rzeczonegohasła.
Wdyskursiedotyczącymspecyfikispołeczeństwowysokimstopniuzróżnico-
waniakulturowegozagadnieniewielokulturowościnierzadkowystępujerównolegle
zterminem„pluralizm”–sugerującwarunkowązamiennośćobuterminów.Przykła-
dytegoobecnesązarównowpolskich,jakizagranicznychtekstach.Otokilkaznich.
ZdaniemTadeuszaPalecznegopluralizmstanowiuporządkowanąformęwielo-
kulturowości22.Jeststrukturalnąizorganizowanąsieciąrelacjimiędzykulturowych,
wjakiewchodząjednostkiigrupyróżnorodnepodwzględemkulturowymdzielące
jednoterytorium(państwo).Takrozumianypluralizmprzybieracechypluralizmu
kulturowego.Jegouzupełnieniem–lubinaczej–wariantemjestpluralizmetniczny
bądźrasowyodwołującysiędorównorzędnychrelacjimiędzyodmiennymietnicznie
irasowogrupamiaktywnymiwobrębiewspólniepodzielanejprzestrzenispołeczno-
-politycznej.Pluralizmpolitycznyzkoleinawiązujedokoncepcjijednakowejdys-
trybucjiprawpolitycznychdlagruplubzbiorowościwchodzącychwskładjednego
społeczeństwa,grupaspirującychdoprawniezagwarantowanejautonomiilubjużją
posiadających23.
Kwestiapluralizmupolitycznegowpublicznychotwartychdebatachporaz
pierwszyzaistniałanagruncieamerykańskim.Przezdługiedekadypółnocnoame-
rykańscymężowiestanuipolitycyzastanawialisięnadrozwiązaniemdylematulo-
jalnościowego,przedjakimstajeamerykańskiobywatelzwyrazistąautoidentyfika-
cją,naprzykładirlandzką,niemiecką,włoskąbądźfrancuską.Czytakiobywatel
będzielojalnywobecswojejnowejojczyzny–StanówZjednoczonych,czywobec
dawnegokraju?Tendylematuzupełniałajeszczejednawątpliwość–obywatelskiego
podporządkowaniazarównorządowistanowemu,jakifederalnemu.Przydalekoza-
21
Przywołanesposobyujmowaniawielokulturowościobecnesąm.in.wnastępującychtekstach:
M.Golka,Obliczawielokulturowości[w:]Uproguwielokulturowości.Noweobliczaspołeczeństwapol-
skiego,red.M.Kempny,A.Kapciak,S.Łodziński,Warszawa1997;A.Śliz,Wielokulturowość:iluzjeczy
rzeczywistość?SocjologicznestudiumprzypadkunaprzykładzieKongresuPoloniiKanadyjskiej,Opole
2009;A.Heywood,Ideologiepolityczne.Wprowadzenie,Warszawa2008;Czyklęskawielokulturowości?,
red.H.Mamzer,Poznań2008.
22
T.Paleczny,Stosunkimiędzykulturowe:modelepluralizmuwspołeczeństwach„ponowoczesnych”
[w:]Wzorywielokulturowościwewspółczesnymświecie,red.K.Golemo,T.Paleczny,E.Wiącek,Kraków
2006,s.15.
23J.Rokicki,Asymilacja,panetniczność,pluralizm.Dynamikazbiorowościrasowychietnicznych
wStanachZjednoczonych,„SprawyNarodowościowe.SeriaNowa”,16–17/2000,Poznań2000,s.43–44.
