Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
21
2.Wzmacniająwięźpomiędzyczłonkamispołeczności,ponieważpodkreślająpoczu-
ciewspółprzynależności.
3.Wyrażająwspólnotęwartościpoprzezprzeciwstawienie»naszych«wartościizwy-
czajówwartościomizwyczajom»obcych«.
4.Możnaichużywaćdlapozytywnegopodkreślenia,że»naszazbiorowośćjestróżna
odinnych,zktórymimożnabyjąpomylić«(ś).
5.Możnajestosowaćdlawłączenialubwyłączeniaosóblubgrup,którychwartości
izwyczajeuważasięzazagrożeniedla»naszych«wartości(dyskryminacja).
6.osobynależącedodanejzbiorowościmogąichużywaćdlawykazaniaswejlojalno-
ści-prawdziwejlubfałszywej-względemtejzbiorowości.
7.Służąnarodowidokreowania»kozłaofiarnego«wokresiekryzysu”41.
Zrozumieniemechanizmówfunkcjonowaniastereotypówwnauce-wtym
teżbardzowyraźniewmuzykologii-poprzedziłokreshołdowaniakoncepcjom
ncharakterunarodowego”oraznduchanarodowego”
.Krytykatychujęć,jakanasiliła
sięnaprzestrzeniostatnichkilkudziesięciulat,stanowiłajednocześniefundament
podustanowieniezałożeńmetodologicznychbadańwzakresiestereotypu.Jak
stwierdziłJanStęszewski:
nWwymiarzenarodowymcharakterczyVolksgeistsąhipotezamibezprzekonywają-
cychdowodów,mimodługiejtradycjietnopsychologizmu(VölkerpsychologieW[il-
helma]Wundta,H[eymanna]Steinthalaiin.).Wodniesieniudomuzykipróbytakich
wykładnikończyłysięfiaskiem(W[erner]Danckert),niekiedyuzyskiwałypostaćra-
sistowskichekscesów,jakwprzypadkutraktowaniamuzykiŻydówwczasienazizmu
(V[ladimir]Karbusicky).Jeślitakjest,tomorfologięmuzykregionalnychczynaro-
dowychnależałobywrównymstopniuinterpretowaćantypsychologicznie(ś).Jeśli
chcesięwprowadzićelementyinterpretacjipsychologicznejdonarodowychstereo-
typówmuzycznych,toniewodniesieniudowykorzystywanychwzorówjakotakich,
leczwodniesieniudoprocesówpsychicznych,ichkreowaniaispołecznejrecepcji”42.
Znakomitymtegoprzykłademjestpodejściedozmapowańdawniejidziś.
Licznewysiłkiwykazaniageograficznychuporządkowańwoparciuowyróżnione
zperspektywyekspertakategorieprzynosiłyograniczoneefekty,powodującprzy
okazjiowielewięcejkontrowersji.okrestensymboliczniezamykafiaskokoncepcji
kanto-(cantometrics)ichoreometrii(choreometrics)AlanaLomaxa(1915-2002).
41
J.Berting,C.Villain-Gandossi,Rolaiznaczeniesterotypów…,dz.cyt.,s.23.
42
J.Stęszewski,Polskicharakternarodowywmuzyce:cototakiego?,[w:]T.Walas(red.),Narody
istereotypy,Kraków1995,s.230-231;zob.tenże,PolishNationalCharacterinMusic:Whatisit?,
[w:]J.Stęszewski,M.Jabłoński(red.),nInterdisciplinaryStudiesinMusicology”
,2,Poznań,1995.
