Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wstęp
Wewspółcześniestosowanychzmapowaniachkulturowychakcentprzesunięty
jestzmapowanegozjawiskaijegozakresównaproceswyboruzjawiskprzezsamą
społecznośćiprzypisywaniaimznaczeń.nTworzenienarodowychstereotypów
muzycznych-piszebowiemdalejStęszewski-jestgestempolegającymnamniej
lubbardziejświadomymiarbitralnymwyborzejakichścząstkowychwłaściwości,
np.zfolklorumazowszańskiego,góralskiegoczykurpiowskiego,lubkreowania
odpowiednichznaków,któreuzyskująakceptacjęjakoznakikulturowe”
43
.Ów
arbitralnywybórjesttukluczowy,muzykaludowabowiem(współcześnieraczej
tradycyjna)samawsobieniespełniawarunkuogólnonarodowejatrybucji,azu-
nifikowanamuzykaludowa(tradycyjna)nieistnieje.Istniejąjedynieregionalne
zestawyzjawiskmuzycznychowiększymlubmniejszymzasięgu.Dopierodokonany
wybóriakceptacjaprzezwszystkiewarstwyspołeczneelementówmuzycznych
czynizpewnychlokalnychzachowańzjawiskaoszerszymznaczeniu.Tosamo
zresztądotyczytańca.
Takiezjawiskaczyteżzachowanianabierająjużjednaknowychfunkcji:
nStereotypymuzycznezazwyczajposiadająwyrazistą,łatworozpoznawalnąpostać
ipełniądwojakąfunkcjęznakową,sąsymptomem(indeksem)i/bądźsymbolem.
Symptomem,gdyrozpoznajesięjejakotakie.Dziękiidentyfikacjiznakukulturowego
ijegokonwencjonalizacjistereotypyparsprototoodsyłajądoinnejmuzykiiewentu-
alniepośredniodoczegoś,coztąmuzykąwjakiśsposóbsięwiąże.Stająsięsymbo-
lem.Stereotypmazurkowyjestprzedewszystkimmaksymalnielapidarnymznakiem
npolskości”muzycznej,ewentualnieznakiemśrodkowopolskiegotańca,wszczegól-
nychwarunkachmożeteżstaćsięwrecepcjiskonwencjonalizowanymsymbolem
Polski,losuPolakówiPolski”44.
Stęszewskipodkreślajednak,żezjawiskatakieniesązbytczęste,comarównież
swojeznaczenieikonsekwencje:
nGodnymzauważeniaizastanowieniasięjestzaskakującomałaliczbaetnicznychczy
narodowychstereotypówmuzycznych,wtympolskich.Itorównieżzdajesięświad-
czyćoograniczonejzdolnościsygnałówmuzycznychdopełnieniaroliznakowej,tzn.
odsyłaniadoinnejniżonasamarzeczywistości.Tejednak,którezostaływytworzone,
stająsięalfabetemoznacznejtrwałościwczasieizasobem,doktóregozmuszenisą
odwoływaćsięnawetkompozytorzyowielkiejartystycznejsamodzielności,bynie
powiedziećgenialności”45.
43
J.Stęszewski,Polskicharakternarodowywmuzyce:cototakiego?,[w:]Narodyistereotypyś,
dz.cyt.,s.230.ZpoglądemtymniezgadzałasięEwaDahlig,Muzykaludowa,muzykanarodowa,[w:]
M.Janicka-Słysz,T.Malecka,K.Szwajgier(red.),Muzykawkontekściekultury.Studiadedykowane
ProfesorowiMieczysławowiTomaszewskiemuwosiemdziesięciolecieurodzin,Kraków2001,s.590.
44
J.Stęszewski,Polskicharakternarodowywmuzyceś,dz.cyt.,s.229.
45
Tamże,s.229-230.
