Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Atutemprzywołanegokompediumjestkierującysiękukomparatystycznejmetodzieopi-
su,aprzeztopogłębiony,duktnarracjirealizowanejzperspektywypolskiej,kaszubskiej
iniemieckiej.JeśliidziejednakoprzestrzeńściśleliterackąKaszub,wzasadziejedentekst
wprostdotykatejproblematyki.MowatuoartykuleJerzegoSampaLiteraturakaszubska.
Autorwciąguchronologicznymprezentujerozwójtejliteratury,omawiaznaczniejszeosią-
gnięcialiterackie,dochodzącdotwórczościczasówdzisiejszych.Wnaukowymdyskursie
Sampadominujeobiektywnytonwypowiedzi,nieposzukującydlaliteraturykaszubskiejuza-
sadnieńwwydarzeniachspołecznychczypolitycznych,autrzymującyprzekonanie,iżpodle-
gaonawłasnym(choćzbliżonymdoinnychliteratur)prawomiprocesomhistorycznym.
Współczesneopracowaniadotycząceliteraturykaszubskiejpisanepokaszubskusą
realizowaneokazyjnie.MyślętutajowypowiedziachStanisławaJankego
56
lubJerzego
Tredera
57
publikującychwnActaCassubiana”orazLudmiłyGołąbekwnBiuletynieRa-
dyJęzykaKaszubskiego”
58
.Wpracachtychniemożnawyodrębnićszczególnejmetodo-
logiiopisu,araczejpróbyusystematyzowaniadanejpartiimateriału.Możemyzatempi-
saćjedynieoaktachtworzeniakaszubskiegostylunaukowego,leczjesttoproceswciąż
trwający,atymsamymniezakończony.
II.B.Dominującemetodologiebadawcze
Urokipresjahistorii
Podstawowącechątegonurtubadańnadkaszubszczyznąliterackąjestopisywanie
zjawiskhistorycznych,układówpolitycznych,zespołuwydarzeń,anawetpojedynczych
faktówiilustrowanieichutworamiliterackimi.Istniejewtakimpodejściumetodolo-
gicznymprzekonanie,żedziałalnośćliterackatoprzedewszystkimwynikreagowania
artystynazewnętrznewarunkiegzystencjilubokolicznościhistoryczne.Zakładasięza-
temmimetycznymodelliteratury,zawierzająctechnikomrealizmudotegostopnia,iż
utwórartystycznytraciwaloryliterackościnarzeczdokumentalizmu.Przywoływane
zjawiskaliterackieczyutworysąoczywiściedocenianewobrębietekstówepoki,oma-
wiasiępokrótceichgłównemotywyideowe,kompozycjęczyjęzyk,leczsłużąonera-
czejdokomentowaniadanegomomentuhistorycznegolubelementubiografiijakiegoś
autora,niedotykającproblematykiściśleliteraturoznawczej.
Wśródwielupojawiającychsiętegotypuwypowiedzinaukowych,dodajmynielitera-
turoznawczych,wyraźnymiprzykładamitegomodeluteoretycznegobadańsąprace
ZygmuntaSzultkiopolskimikaszubskimpiśmiennictwienaPomorzuZachodnim
59
,
CezaregoObracht-ProndzyńskiegooJanieKarnowskim
60
,JózefaBorzyszkowskiego
1111111
56
S.Janke,Kaszëbskôprozaòd1989rokù,nActaCassubiana”2007,t.IX,s.68-74.
57
J.Treder,KaszëbiznadokôzówAntónaiAlekségoPeplińszczich,nActaCassubiana”2005,t.VII,
s.55-61.
58
L.Gòłąbk,PòwszédnikkaszëbsczégòParnasu,nBiuletinRadzëznëKaszëbsczégòJãzëka”2009,
s.197-205.
59
Z.Szultka,JęzykpolskiwKościeleewangelicko-augsburskimnaPomorzuZachodnimodXVIdo
XIXwieku,Wrocław1991;Tegoż,StudianadrodowodemijęzykiemKaszubów,Gdańsk1992;Te-
goż,PiśmiennictwopolskieikaszubskiePomorzaZachodniegoodXVIdoXIXwieku,Poznań1994.
60
C.Obracht-Prondzyński,JanKarnowski(1886-1939).Pisarz,politykikaszubsko-pomorskidziałacz
regionalny,Gdańsk1999.
28
