Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
24
Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej
DlaS.Hessenastrukturakształceniawyznaczonajestprzezprzyjęteprzez
niegoszczeblekształcenia.Nieróżniąsięonezakresem,ilościąwdrażanegoma-
teriału,leczsposobemjegodydaktycznegoujęcia.Sąto:
1)kursepizodyczny,
2)kurssystematyczny(związanyzwdrażaniem„gramatyki”kultury),
3)kursuniwersytecki(wdrażającybezpośredniowmetodęnaukową).
Epizod,jakopunktwyjściakształcenianaukowego,tworzykwestieżycio-
wo-praktycznezwiązanezotaczającymdzieckoświatemzewnętrznym,aleujęte
wsposób,którymożejepoznawczozainteresować,tj.pobudzićdodziałania
skierowanegonaosiągnięciewiedzy.Epizodpowinienbyć„przesiąknięty”zasa-
dąwyższą,tzw.systematemnaukowym31.Naszczeblukształceniasystematycz-
negoośrodkiemwdrażaniadydaktycznegostajesię„gramatyka”kulturywzna-
czeniuposzczególnychdziedzinkultury,awięcprzykładowo:gramatykajęzyka,
matematyki,historii,awięcpewien„obraz”całościpoznawanejpraktyczniena
wcześniejszymetapieedukacji32.Samodzielne,krytyczneprzyswojeniepełnej,
zamkniętejstrukturytejgramatykiumożliwiawyjściepozatęgramatykę.Celem
kursuuniwersyteckiegojestopanowaniemetodnaukowych.
Hessenwpowyższymujęciudążydozrównaniaprocesupoznaniazprocesem
kształcenia.Zcałąkonsekwencjąprzystosowujedo„potrzeb”kształceniacentral-
nypostulatantynaturalistów.Matobyćjednaksposóbpojęciowoartykułowany
(wbrewDiltheyowi,alewzgodziezP.Natropem),utożsamianyzpoznaniem
pojęciowym.Projektujewzwiązkuztymsytuacjępolegającąnatym,abyzper-
spektywyjednostkikształcącejsięprzyswajanesądyujętebyłydydaktycznie,to
znaczyadaptacyjnie,wykazujączarazemciągłośćizmianę,ponadtozjawiałysię
przedniąwpostacinieustabilizowanejinieskonwencjonalizowanejkulturowo33.
Kształceniesięjakopoznanieodbywasięprzezpojęcia,którymprzyporządko-
waniedenotatówzapewniajązałożeniasemantykizesferykultury:potocznego
doświadczeniaspołecznegoijegoświatopoglądowegouzupełnienia.Tointer-
pretowanie„rozumienia”pojęćwymaga„negliżowania”,artykułowaniapewnych
przynajmniejspośródzałożeńichsemantyki34–odnosikształceniedorzeczy-
wiściewarunkującychjeświatopoglądów,ściślej:typówświatopoglądów.Jestto
wariantedukacjiujętynawzórmoralności35.Hessenpiszewprost:
Celemprawdziwegowychowaniajestkształcenieosobowościczłowieka(osobo-
wościnaukowej,artystycznej,prawnejitd.)[...]czyżkształcenieosobowościniejest
właśniecelemwychowaniamoralnego?Tożsamośćwychowaniamoralnegoikształ-
31S.Hessen,Podstawy...,dz.cyt.,s.320.
32S.Hessen,Struktura...,dz.cyt.,s.37–38.
33A.Pałubicka,Przedteoretyczne...,dz.cyt.,s.14.
34J.Kmita,Epistemologiczneprzesłanki...,dz.cyt.,s.126.
35Por.J.Grad,Moralność–dziedzinaspołeczniefunkcjonującegoświatopoglądu[w:]Okulturze
ijejbadaniu,red.K.Zamiara,PWN,Warszawa1985.
