Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
A.Gofron.Epistemologiczno-historyczneźródłapojęcia„alternatywność”...
23
ukrytymniejlubbardziejeksponowanystanowiszczególnąodmianęindywidu-
alizmumetodologicznego.Indywidualneczynnościiwytworysąpodstawowym
przedmiotemichbadań.Innymisłowy,strukturażyciaduchowego(społeczne
doświadczeniekulturowe)nietylkoredukujesięgenetyczniedoprzekonańindy-
widualnych,lecztworzytylko„tło”dlaprzekonańindywidualnych,uzewnętrz-
niającychsięwbadanychkonkretnychczynnościachiwytworach28.Będzieto
bardziejwidoczneprzyanaliziestrukturykształcenia(3).
Strukturakształcenia,wedługNawroczyńskiego,toprocesduchowyodbywa-
jącysięnapodłożudóbr-wartości(struktura1).Naprocestenskładasię:
1)rozumieniedóbrkultury,wnikaniewichsensiposługiwaniesięnimi
zgodniezprzeznaczeniem;
2)kształtowanie(kształceniesię),czyliprzyswajaniesobietychdóbr-wytwo-
rów,przepajaniesięnimi–urabianienanichwłasnejstruktury;
3)tworzenie,któreobejmujeodtwórczeiwytwórczedobrakulturalne.
Autorwyróżniatakżekategorię:spotkanie–przedewszystkimzczłowiekiem,
alenietylko,borównieżzjegodziełamimówiącymioczłowieku.Wprowadzatu
pojęciewzoru,który–niewpełniskonkretyzowany–dasięstosowaćdonajroz-
maitszychprzypadków.Twierdzijednak,żenajlepiejjest,gdyżywyczłowiekjest
wcieleniemwzoru.Zdziełludzkichwzórwcielająwczłowiekumity,życiorysy,
pamiętniki,listy29.
Organizacjawyżejwymienionychczynnościtonicinnegojakustopniowane
celenauczania–zdaniemNawroczyńskiego–rodzajeczynnościdydaktycznych.
Wkolejnościsąto:
1)nabywanieprzezuczniówwiadomościisprawności–minimalnyceldy-
daktyczny;
2)nauczaniećwiczące,któreopróczcelówminimalnychzmierzado„wyćwi-
czeniadyspozycjiumysłowych”;
3)nauczaniekształcące,któregocelemjestkształcenieiwychowanieosobo-
wości–tenwłaśnieideałdydaktycznyjestnajwyższymcelemnauczania.
Takujętyaspektczynnościowykoncepcjipedagogicznejnazywaautorte-
oriąnauczaniakształcącego30.
Aspektczynnościowy(dyrektywalny)koncepcjiNawroczyńskiegomożna
określićjakotzw.intuicjonizm(struktura1)itzw.intelektualizm(struktura2).
Jesttopróbaposzukiwaniarozwiązańdydaktycznychnapoziomie:światwar-
tości–jednostka,zakcentemjednak,jakjużwspomniano,napsychologiczny
(podmiotowy)wymiarprocesukształcenia.
28A.Pałubicka,Przedteoretyczne...,dz.cyt.,s.74.
29B.Nawroczyński,Szukajmyczłowieka,„KwartalnikPedagogiczny”1964,nr3.
30B.Nawroczyński,Zasada...,dz.cyt.,s.3,38.
