Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
A.Gofron.Epistemologiczno-historyczneźródłapojęcia„alternatywność”...
25
ceniaosobowościuwypuklafakt,żetakmoralność,jakiosobowośćniemogąmieć
siebiezaswójprzedmiot.Wsamejistociemoralnościtkwitaznananamjużosobli-
wośćwychowaniamoralnego,żeosiągasięjeniesamozsiebie,nieprzezspecjalne
nauczaniemoralne,aniprzezmoralizująceurozmaicenienauczania,aninawetprzez
specjalnećwiczeniawmoralności,alejedynieprzezobiektywno-rzeczoweinależyte
spełnianiekonkretnegozadania,któreczytowzabawie,czywewspółżyciuzbliźnimi
zostałowysuniętebezpośrednioprzezżycie,aniepostawioneprzednamiświadomie
wceluosiągnięciamoralności.Taksamoosobowośćkształcisięwtedy,kiedynie
troszczysięosiebie,leczdążydocelówponadjednostkowych36.
Zaksjologizowanakulturadydaktycznazostajeujętajakodziedzinaspołecznie
funkcjonującegoświatopoglądureligijno-pedagogicznego.Nadajetokształceniu
„wtórny”,„stosowany”charakter,analogicznydomoralności.
Tenaksjologiczny(etyczny)projektkształceniałączywsobietradycyjnena-
uczanieiwychowanie.Zbudowanyjestnatrzechzasadach:
1)czynnyudziałosobowościuczniajakostrukturyduchowej,pełnejcałości,
niezaśtylkowybranychjejstron,wprzyswajaniukultury,
2)odkryciepodmiotowidostępudoźródełkulturyprzezjaknajdłuższeznimi
obcowanie,
3)wdrażanieosobowości,znówjakocałości,dożywegoprądutradycjikultu-
rowej37.
Wykształcenie–wedługHessena–mabyćpluralistyczne,usuwaćprzeciw-
stawienieogólnościiszczegółowości,jednakowościiróżnorodności.Jesttomoż-
liwedziękitemu,żeakcentpadatunienato,czegosięuczywychowanek,lecz
–jaksięuczy.Zainteresowanieprzenosisięnaformalnącechękształcenia,czyli
–jaktegochceHessen–najegostyl38.Egzemplifikacjąstylukształceniajestjego
tzw.dydaktykakrytyczna,którapoleganatworzeniuindywidualnychwariantów
praktykikształcenia–kształceniasię.
Wjegoprzekonaniustrukturakształceniatopewnafilozofiawdrażaniaiprzy-
swajaniakultury,polegającanatakimcałościowymujęciuedukacji,gdzieedukator
(nauczyciel)pełnijednocześnierolę:uczonego–nauczyciela–ucznia39.
*
KoncepcjepedagogiczneB.NawroczyńskiegoiS.Hessena,nawią-
zującedopojęcia„rozumienia”W.Diltheya,byłyprekursorskiewobecinnych
rozwiązańantynaturalistycznych,określającychdzisiejszealternatywnerozwią-
zaniawpedagogice,międzyinnymiwobeckoncepcji„odniesieniadowartości”
36S.Hessen,Osprzecznościach...,dz.cyt.,s.223,226–227.
37S.Hessen,Struktura...,dz.cyt.,s.58.
38S.Hessen,Podstawy...,dz.cyt.,s.134,349.
39A.Pluta,Kultura...,dz.cyt.,s.123.
