Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
Wprowadzenie
11
Przykładowozaliczaniewjednympaństwiedoszkolnictwaalternatywnegoje-
dynieszkółprywatnychpowoduje,żemieszcząsięwjegozakresieszkoływyzna-
nioweilaickie,szkołyautorskie(np.C.Freineta,M.Montessori,R.Steinera
itp.)iszkołybezspecyficznejdlasiebiepedagogii,różniącesięjedynieźródłami
ichfinansowania,stopniemzależnościodpaństwaczyodmiennościąwsferze
organizacjiizarządzania.Tymczasemszkoławyznaniowaniekonieczniemusibyć
szkołąalternatywną,prywatną,aszkołaalternatywnatypuM.Montessoriczy
C.Freinetamożebyćszkołąpubliczną(awięcniealternatywną).Kryteriaalterna-
tywnościtychszkółczykoncepcjiedukacyjnychsązatemnieostreiczęstozależą
odkonotacjiobowiązującychrozstrzygnięćprawaoświatowego11.
Jakirodzajedukacjimożebyćzatemzaliczonydoedukacjialternatywnej?Czy
sąjakieścechywspólnedlawszystkichtych,którymprzypisujesięalternatywność
edukacyjnegodziałania?Sądzę,żemożnapokusićsięoznalezieniewspólnychwłaś-
ciwościdlaróżnychalternatywedukacyjnych.Spełnieniejednejznichlokujedany
typedukacjinapoziomiealternatywności.Ototecechy:
–Popierwsze,każdyztychnurtówstanowiokreślonąopozycjęwstosunku
doistniejącychwdanejrzeczywistościpowszechnychrozwiązań.
–Podrugie,edukacjaalternatywnatworzywłasnysystemkrytyki,stosującna
wszelkiesposobyzabiegi„demaskacyjne”,niszcząckolejnetabu,obalając
dotychczasowemity,konwencjeifałszyweprzesądy.
–Potrzecie,niedysponujeżadnym,„obiektywnym”kryteriumprzynależno-
ścipozarozwinięciemwśródjegotwórcówczyrealizatorówpoczuciatoż-
samości(przezwytworzeniewspólnegoznaczeniaodmiennościiwspólne
określenieceluorazutrzymanieminimalnychwięziorganizacyjnych).
–Poczwarte,baządlaidealnychipraktycznychprojektówedukacjialterna-
tywnejsądemokracja,pluralizm,tolerancjaiotwartośćnanowość.
–Popiąte,jejgenezajestniezależnaoduwarunkowańteoretycznych,poli-
tycznych,społecznychigospodarczych.
–Poszóste,projektedukacjialternatywnejzbliżajejtwórcówdookreślonej
subkulturyanawetruchówkontrkulturowych.
–Posiódme,celemalternatywnychofertedukacyjnychniejestuczynienie
znichmatrycy,modelujedyniesłusznychiwartościowychrozwiązań,oba-
leniesystemuczydoprowadzeniedoanarchii.Ztegopowoduedukacjaal-
ternatywnazaliczanajestwsensieilościowymdorozwiązań„wyspowych”,
„śladowych”,„marginalnych”czy„pogranicza”.
–Poósme,życieludzkiejestpostrzeganewperspektywiehoryzontalnej,
wktórejedukacjamacharakterantyinstytucjonalnyiniejestśrodkiemdo
osiąganiawartościinstrumentalnychczykontrybutywnych,leczstajesięce-
lemsamymwsobie.
11Por.W.Rabczuk,SzkolnictwoprywatnewEuropieZachodniejiwPolsce,WSiP,Warszawa
1992.
