Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Cotojestterapiaopartanadowodachnaukowych?35
Tabela1.2.Przykładymetodleczniczychoudokumentowanejskuteczności
Metodaleczenia
Terapia
poznawczo-
-behawioralna
dialog
motywujący
opis
Podejściapoznawczo-behawioralneopierająsięnateoriimówiącej,
żeprocesyuczeniasięodgrywająkluczowąrolęwrozwoju
ipodtrzymywaniuzachowańzwiązanychzuzależnieniami.
dialogmotywującytokrótkotrwała,skoncentrowananakliencie
dyrektywnainterwencja,któraumożliwiaklientomzrozumienie
irozwiązanieambiwalencjidotyczącychpotrzebyzmianyzachowania.
Krótkainterwencja
Skutecznekrótkieinterwencjecharakteryzująsiępewnymiwłaściwościami,
którełatwiejzapamiętaćdziękiakronimowiFRaMES[ramy]:zawierają
oneobiektywnąinformacjęzwrotną(Feedback),dotyczącąosobistego
ryzykazwiązanegozuzależnieniem;podkreślasięwnichosobistą
odpowiedzialność(Responsibility)pacjentazazmianęwłasnegozachowania;
udzielamusięporad(Advice)iprzedstawiaróżnemożliwości(Menu);
wyrażasięempatię(Expressingempathy)przezaktywnesłuchanie
iwspieraniewiarywewłasnekompetencje(Self-effcacy)klienta.
zapobieganie
nawrotom
Wsparcie
społeczne
zsystememzachęt
Behawioralna
terapiapar
Farmakoterapia
wspomagająca
dokluczowychelementówtychinterwencjinależąidentyfkacjasytuacji
wysokiegoryzykaiuczenieklientówstrategiiskutecznegoradzeniasobie
znimi.
Pobieraniepróbekmoczupozwalastwierdzić,czyklientutrzymuje
abstynencję,jeślitak,sporadycznienagradzanyjestbonami,któremoże
wymienićnapotrzebnemuprodukty.
Behawioralnąterapięparwykorzystujesięwceluodbudowaniazaufania,
poprawykomunikacji,minimalizowaniaprzemocystosowanejwobec
partneraipodtrzymaniauzależnionegopartnerawwytrwaniuwabstynencji.
disulfram,naltrekson(antagonistareceptorówopioidowych)
iakamprozatskuteczniepomagająleczyćuzależnienieodalkoholu.Jeśli
chodziouzależnienieodopioidów,skutecznesąmetadonibuprenorfna.
Zapobieganienawrotom
Zapobieganienawrotomuosóbuzależnionychodsubstancjipsychoaktywnych
pojawiłosięjakoważnyiskutecznyskładnikleczeniawwynikuuwzględnienia
poznawczychibehawioralnychelementówzwiązanychzezjawiskiemnawrotu
donadużywania.Dokluczowychelementówtychinterwencjinależąumiejętność
identyfikacjisytuacjiwysokiegoryzykaiuczenieklientówstrategiiskutecznego
radzeniasobieznimi(Marlatt,Gordon1985).Skutecznestosowanienowychspo-
sobówradzeniasobiewtakichsytuacjachpomagauchronićsięprzednawrotem
izwiększawiaręwewłasnekompetencje,cozmniejszaryzykoprzyszłegonawrotu.
Wykazano,żezapobieganienawrotompoprawiarezultatyleczenianadużywania
alkoholu,paleniapapierosów,przyjmowaniakokainyimieszanychuzależnień
(Irvin,Bowers,Dunn,Wang1999).Najnowszetrendywzakresieprofilaktyki
nawrotówtom.in.włączaniemedytacji(treninguuważności)traktowanejjako
umiejętnośćnaturypoznawczejpoprawiającazdolnośćradzeniasobiewtrudnych
sytuacjach(ang.Mindfulness-BasedRelapsePrevention).Zostałyoneszerzejomó-
wionewrozdziale11.
