Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięzlipofilowością),alerównieżodgęstościwarstwywodno-śluzowej,zależnejod
stosunkuilościowegoglikoproteiniwody.Ponadtośluzwiążeżelazo,cynk,kobalt
orazołówiumożliwiaichwchłanianiezależnieodpHśrodowiska.
Słabekwasyorganiczne(kwasbenzoesowy,kwassalicylowy)isłabezasady
(benzyloamina)sąwchłanianewpostaciniezjonizowanejpoprzezlipidowebłony
jelitacienkiego.WświetlejelitapHwahasięwszerokimzakresiewartości
(4,5–9,0),natomiastwkosmkachjelitowychwwąskimzakresie(5,4–6,8),co
umożliwiawchłanianieksenobiotykówzarównoocharakterzesłabychkwasów,jak
isłabychzasad.
Transportwodyprzezścianęjelitowąjestprocesembiernym.Jestonkonse-
kwencjągradientuosmotycznegoihydrostatycznegopowstałegonaskutekaktyw-
negotransportuelektrolitówimałocząsteczkowychnieelektrolitówrozpuszczonych
wwodzie.Transportwodyodbywasięnaogółpozakomórkowo,zobniżonąwydaj-
nościąnaodcinkuoddwunastnicydookrężnicy.
Dużecząsteczkilubcząstkistałeiciekłe,nierozpuszczalnewwodzie,mogą
byćtransportowanenadrodzepinocytozylubfagocytozy,czyliprocesówzależnych
odenergii.
Wydajnośćwchłanianiaksenobiotykówwykazujezależnośćodwiekuorgani-
zmu.Dzieckowpierwszychtrzechlatachżyciakumulujeok.1/
3ilościkadmupo-
bieranegoześrodowiskawciągucałegożycia.Biodostępnośćkadmuirtęci(II),po-
bieranychzmlekiem,jestwyraźniewiększaunoworodkówszczuraniżuosobni-
kówdorosłych.Stężeniertęciwmlekuludzkimstanowiok.5%jejzawartościwe
krwimatki.Narażeniezatemnatenmetalkobietkarmiącychpiersiąmożemieć
istotnywpływnazdrowieidalszyrozwójniemowląt.Dzieciwchłaniajądo50%
ołowiupobieranegozdietą,natomiastudorosłychilośćtanieprzekracza10%.Na
biodostępnośćołowiuwyraźniewpływadieta.Małazawartośćżelazaiwysokipo-
ziomtłuszczuwmlekuzwiększająwchłanianieołowiuzprzewodupokarmowego,
podczasgdywysokiestężeniewapniadziałaprzeciwnie.Wmlekusamicyszczura
ołówwystępujewpostacikompleksuzkazeiną.Komplekstenniejesttrawiony
wniedojrzałymczynnościowożołądkuoseska,ametaljestwchłanianyprzezente-
rocytyjelitakrętego.Jednakżebiodostępnośćołowiunatejdrodzejestznikoma,
ponieważmetaltenwiązanyzbłonąśluzowąwracadoświatłajelitawwyniku
łuszczeniasiębłonyijestwydalanyzkałem.
ENZYMYMETABOLIZUJĄCEKSENOBIOTYKI
Błonaśluzowajelitacienkiegozawieraukładyenzymatycznemetabolizującekse-
nobiotyki.Siateczkaśródplazmatycznagładkaenterocytówmaróżneizoformy
CYP,wtymCYP2E1,metabolizującynitrozoaminyiaflatoksynęB
1,oraz
CYP1A2,aktywującymetabolicznieaminyaromatyczne.Enzymytewystępują
wszczytowychpowierzchniachkosmkówjelitowychproksymalnegoodcinkajeli-
ta,gdziestężenieksenobiotykówjestnajwiększe.
WenterocytachCYPwystępujewdwóchorganellachkomórkowych,wsiatecz-
ceśródplazmatycznejgładkiej(SER)(30–40%)iwmitochondriach(60–70%).Za-
ledwie5%całkowitegohemuwkomórkachnabłonkowychjelitnależydoCYP,
podczasgdywwątrobiewartośćtajest5razywiększa.
16
