Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wstęp
Tapracajestpoświęconasocjologicznejanaliziemiejsca,jakiewpolskimpolu
władzy-byużyćkategoriiPierre)aBourdieu-zajmują(oddrugiejpołowyXIXw.)
arystokracja,szlachtaiziemiaństwo1.Należywszelakopodkreślić,żeniejestto
monografiahistoryczna.Zasadniczymcelemtegostudiumjestpróbawyjaśnie-
niarolispuściznyszlacheckiejwkształtowaniupolskiegomodeluobywatelskiego
orazopisanieznaczeniategodziedzictwaiśrodowiskjepielęgnującychdlainnych
grupspołecznychwPolsce,zwłaszczadlainteligenckiejelity.Wtymceluprzyglą-
damysięśrodowiskuspadkobiercównajważniejszychpolskichrodówarystokra-
tycznychiznanychrodzinziemiańskich,którewrazześrodowiskiemwybranych
rodzinszlacheckichtworzążywądodziśiwzględniezamkniętągrupęspołeczną,
kontynuującątradycjepolskichelitfeudalnych.Fenomentenniebyłdotejpory
systematyczniebadanyprzezsocjologów,cowydajesiękontrastowaćzmnogością
prachistorycznychnatematelitfeudalnychorazopracowańautotematycznych
powstałychwśrodowiskuarystokratyczno-szlacheckim:pamiętników,monografii
poświęconychrodomiichnieruchomościom,spisówszlachtyczymajątków,her-
barzyiinnychstudiówgenealogicznych.
Pozaanaliząśrodowiskszlacheckich,arystokratycznychipostziemiańskich2za-
projektowaliśmybadanieilościowe,którenapodstawiepróbystudenckiejzkilku
1Przedstawionewpracybadaniaprzeprowadzonowramachprojektufinansowanegoprzez
NarodoweCentrumNauki(nWpływspuściznyfeudalnejorazfunkcjewspółczesnychelitpost-
szlacheckichwkształtowaniumodeluobywatelstwawPolsce”
,nrUMO-2011/03/B/HS6/03971)
2Jakpokażemynakartachniniejszejksiążki,opisinteresującychnasśrodowiskstanowi
istotnewyzwanienietylkowwymiarzeempirycznym,alerównieżterminologicznym.Zpunk-
tuwidzeniaformalno-prawnegożadnazwymienianychtuprzeznaskategoriispołecznych,
wszczególnościarystokracja,szlachtaczyziemiaństwo,nieznajdujejużswoichodpowiedników
wrzeczywistości,przynajmniejjeślirozumiemytekategoriezgodniezpierwotnymznaczeniem.
Jakbędziemytojednakszczegółowopokazywać,wdalszymciągutrwagraspołecznaodno-
szącasiędowspomnianychkategoriiiichspołecznejhistorii.Choćmożnaoczywiściewtakim
kontekściemówićopostarystokracjiczypostszlachcie,conawetczyniliśmywewcześniejszym
tekście(Smoczyński,Zarycki2012),wniniejszejpracyużywamypojęćnarystokracja”inszlach-
ta”prawiewyłączniewichtradycyjnejformie.Czynimytak,byniesugerowaćjednoznacznie,
żegryspołeczneosóbodwołującychsiędotychtożsamościmająstatusniższyczymniejrealny
odinnychpodobnychgier,np.gryinteligenckiej.Skądinądtakżewodniesieniudointeligencji
zdarzająsięautorzyużywającywceluokreśleniajejwspółczesnychformiśrodowiskpojęcia
npostinteligencja”(np.Kulas2017).Wprzypadkuziemiaństwazdecydowaliśmysięjednakna
