Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Melosik,Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-250-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010.
20
Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant
zwielorakichjaźni,odpowiadającychodmiennymświatomspołecznym,wktó-
rychżyje31.Tożsamośćnabieracharakteru„relacyjnego”i„kontekstualnego”;jej
standardowewyróżniki,takiejak:rasa,klasa,narodowość,płeć,seksualność,et-
niczność,ulegajądestabilizacji32.
Oczywiścieprzekonanieodestabilizacjiifragmentaryzacjitożsamościwy-
wołujekoniecznośćzmianypodejściabadawczegodoniej.Badaczprzestajepo-
szukiwaćjednorodnejijednoznacznejtożsamości(codefactostanowiłopróbę
kreowaniatakiejtożsamościzgodniezwłasnyminawykamipostrzeganiaświata).
Ponowoczesnybadaczmożepojmowaćtożsamośćjako„nieuchronnywytwórhi-
storii”,przejaw„historiiindywidualnejpsychiki”,miejscenieustannejwalkiwwa-
runkachfragmentaryzacjiiróżnicy.Nigdyjednaknieuważadanejtożsamościza
„naturalną”,„danązgóry”33.Podmiotjesttraktowanyprzezniegozawszejako
„ruchliwieusytuowanyukładstosunkówwpłynnymkontekście”34.Społeczeń-
stwazachodnieweszływokresspołecznejfragmentaryzacjiidecentracji,upadku
WielkichOpowieściOświecenia,którekiedyśodpowiadałynakażdepytanie.
Ludziejednaknadalposzukująwżyciuukładówznaczeń,któredałybyimpo-
czucieidentyfikacjiiprzynależności,wyznaczyłybykonturyichtożsamościoraz
rytmichżycia.Modernistycznemetanarracjestanowiłypunktwyjściaidojścia.
Dziśczłowiekmusisamodzielnieposzukaćsensuswojegożycialubskonstru-
owaćgo.Nicniejestdane„zgóry”;nicniejestzapewnioneiustalone.Nieraz,
poszukującPrawdy,jednostkaznajdujemalutkąprawdę–tymczasowy„punkt
zaczepienia”,miejscelokowaniaenergiispołecznejczypsychicznej.Kiedyindziej
poddajesięprojektomtotalnym(atrakcyjnośćróżnorodnychfundamentalistycz-
nych„programówzbawienia”wynikazfaktu,żeoferująonestabilnetożsamości
ijasnookreśloneceleżyciowe).
Corazczęściejrytmżyciawyznaczanyjestprzytymprzezrytmstosunków
człowiekazwłasnymciałem.Wsytuacjigdyniejestonwstaniepanowaćnad
swoimśrodowiskiemzewnętrznym,awświeciepanujechaosznaczeń,„wycofa-
niesięwciało”jestjednązmożliwychracjonalnychodpowiedzi.Kontrolowanie
własnegociała(niekiedycodokażdejkaloriiikażdegopociągnięciapomadką)
dajemupoczuciekontrolinadżyciem,niezależnieodtego,żekontrolatajest
przemieszczona.PosługującsięsformułowaniemZ.Baumana,możnastwier-
dzić,żemamytudoczynieniaz„ucieczkąprzedwieloznacznością”.Uciekasię
wciało,którestajesięazylem(czasamizamieniającymsięwwięzienie).
31S.Hall,TeMeaningofNewTimes[w:]S.Hall,CriticalDialoguesinCulturalStudies,
red.D.Morley,Kuan-HsingChen,London1996,s.226.
32C.Nelson,P.A.Treichler,L.Grossberg,CulturalStudiesAnIntroduction[w:]Cultural
Studies,red.C.Nelson,P.A.Treichler,L.Grossberg,NewYork1992,s.18.
33Ibidem,s.18.
34L.Grossberg,History,Politics,andPostmodernism:StuartHallandCulturalStudies[w:]
S.Hall,CriticalDialogues...,op.cit.,s.166.
