Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Soboroweobliczekolektywizmu
39
(истины)-cojestintegralnymelementemzjednoczonychwKościele.Praw-
dadostępnajestnieposzczególnym,wybranymja,ajednemuciału-Koś-
ciołowijakosoborowejwspólnociejegoczłonków
.Bułgakowbędziepodkre-
ślał,iżDReligijnaprawda(истина)jestuniwersalna,czylikatolicka(καθ’όλον)”,
czylisoborowa68,zaznaczającjednocześnie,żeistotnejestDodróżnienieka-
tolickiejsoborowościodkolektywności,czyteżzewnętrznejwspólnotowości
(общественности)”69-doczegojeszczepowrócimy.
Prawdastajesiętedydostępnawspólnocie,zjednoczonymwmiłościpo-
szczególnymja,cokorespondujezsamąnaturąprawdy,jestonabowiem
traktowana,jakzaznaczaBułgakow
,jakointegralna,jednoczącanaturaczy
teżosnowacałościstworzenia(bytustworzonego).Jednośćprawdyzasadza
sięrównieżnajednoczącymujęciurelacjipodmiotowo-przedmiotowej,pro-
wadzącymostateczniedozniesieniasztucznego,zdaniemrosyjskichmyślicieli,
awłaściwegoracjonalnejmyślipodziałunapodmiotpoznaniaijegoprzedmiot.
Tutajprawdaniezasadzasięnarelacji,astajesięsamątąrelacją70,jejnośnikiem
okazujesięniemyśl,ażycie71-poznanietedyprzekształcasięzracjonalnego
ogląduwintuicyjnywgląd,stającsięDpoznaniemżywym”iDżywąwiedzą”72.
Wartopodkreślićwtymmiejscu,żejęzykowirosyjskiemuwłaściwejestzarów-
noterminologiczne,jakiznaczeniowerozdzielenieprawdynaprawdęrozu-
mianąjakoistina(истина)-ontologiczna,wieczna,niepodważalna,niezmien-
na,obiektywna-prawdaBoskaczywręcztożsamazAbsolutem(Trójjedynym
Stwórcą-jejdzierżawcąidysponentem),pisanazdużejlitery(Prawda)orazna
prawdę(правда)pojętąjakosprawiedliwośćczyteżprawość-prawdazmienna,
subiektywna,wiązanazczłowiekiemijegowyborami,traktowanajakopraw-
daludzka,przeciwstawianakłamstwuiniesprawiedliwości73.Takpojętaistina
utożsamionazostajezesferąbytu(tym,cojest,istnieje),prawdanatomiast
zesferąmoralności(tym,cobyćpowinno)74.Człowiektedy,dysponującpraw-
68С.H.Булгаков,Светневечерний,s.82.
69Ibidem.
70Zob.В.Соловьев,Философскиеначалaцельногознания[w:]Философскиеначалaцельногознания,
Минск1999,s.295.
71Por.T.Špidlik,Myślrosyjska,s.93.
72Por.ibidem.
73Zob.Ю.C.Степанов,Константы:словарьрусскойкультуры,Москва2001,s.435.Semantycznej
analizysamegopojęciaistinadokonujePawełFlorenski,konstatując:DNaszerosyjskiesłowo«istina»lin-
gwistyczniebliskiejestczasownikowi«być(есть)»(istina-jestina).Wtensposób«istina»,zgodniezro-
syjskimjejrozumieniem,zawarławsobiepojęcieabsolutnejrealności:Istina-«istnienie»,autentyczno-
-istniejące,(ł),wodróżnieniuodpozornego,nierzeczywistego,nietrwałego.Językrosyjskiwyróżnia
wsłowie«istina»ontologicznymomenttejidei.Dlatego«istina»oznaczaabsolutnąsamo-tożsamość,
awnastępstwiedokładność,ścisłość,autentyczność.«Istnyj(истный)»,«istinnyj(истинный)»,«istowyj
(истовый)»-towyprowadzeniesłówzjednegoetymologicznegokorzenia”,zob.П.A.Флоренский,
Столпиyтверждениеистины.Опытправославнойтеодицеи,Москва2005,s.41-47.
74Zob.М.В.Черников,Проблемасоотношениясущегоидолжноговрусскомобщественномсознанииконца
XIX-началаXXвеков,DВестникВГУ”,Серия1,Гуманитарныенауки2001,nr2,s.195,por.Praca
