Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatomiłości
żeoceniającpotrzebnąilośćśrodkówniezbędnychdozachowaniażycia
teraziwprzyszłości,trzebawziąćpoduwagęnietylkopotrzebybieżące,
lecztakżeprzewidywane
,przestrzegajednak,abyuwzględniająctakżete
ostatnieniepopadaćwnadmiernązapobiegliwośćidbałośćojutro;rozum-
naprzezornośćkażenamwięcwprawdziepoczynićzapasynnawszelkiwy-
padek”
,alejedynienataki,którymożenamsięzpewnymniemarginalnym
prawdopodobieństwemfaktycznieprzytrafić,aniewogólenawszelkilub
każdy,któryjestnamgotowapodsunąćbojaźliwawyobraźnia.Inaczejnigdy
niemielibyśmywnaszejoceniedosyćśrodkównawetnawłasnepotrzeby,
acóżdopieronapomocdlainnych.
Naprzeciwnymkrańcutrzebaumieścićzasoby,które-przytakimsa-
mymzałożeniunienadmiernejtroskioprzyszłość-wydająsięniekonieczne
dozaspokojenianaszychpotrzeb,anielementarnych,anipozycjonalnych,
atymsamympoprostuzbyteczne.Należądonichnietylkośrodkisłużące
namraczejdospełnianianaszychkaprysówizachcianek,niżdozaradze-
niaautentycznympotrzebomlubbrakom,lecztakżete,którecoprawda
wpewnejilościnamistotniepotrzebne,leczktórychmamywięcej-lub
nawetowielewięcej-niżrzeczywiściepotrzebujemy.
Pomiędzytymidwomakrańcamimieścisięjednakcałamnogośćza-
sobówlubśrodków,którychcoprawdaniepotrzebujemydozaspokoje-
nianaszychpotrzebelementarnych,czylidodalszegozachowaniażycia,
leczzktórychkorzystamy-aprzynajmniejmożemyuczynićużytek-dla
zapewnieniasobieżycianaodpowiednimpoziomie.Tomaszzauważa,że
pomiędzyrzeczami,którejakiejś(wzbogacającejsięonie)osobienadal
potrzebnedozaspokojeniatakichpotrzebdrugiegostopnia,atymi,których
posiadanierównieżipodtymwzględemjestjużdlaniejzbytkiem,trudno
jestprzeprowadzićbezspornąistałągranicę.Piszeonzatem:
Wydajesię,żetosamonależałobypowiedziećoocenie,cojestnaprawdępotrzebne
drugiemu,aletegojużTomaszzAkwinuwyraźnieniemówi.Cowięcej,zdajesięonna-
wetmówićcośprzeciwnego,gdynaprzykładstwierdza,żenczłowiekniemaobowiązku
zaradzićprzyszłejpotrzebiedrugiego,leczwystarczy,jeżeliwspomożegowobecnejpo-
trzebie”(IIª-IIae,q.71a.1co.).Toszczególne,niejakoasymetryczneograniczeniepotrzeb,
wktórychpowinniśmypomagaćinnymludziom,jestdlaTomaszaprzypuszczalniejednym
zesposobówjakiegośzacieśnieniazakresuobowiązkuniesieniapomocy,bezktóregoten
deklarowanyobowiązekmógłbysięłatwostaćdeklaratywnymfrazesem.