Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza-WłodzimierzGalewicz
43
iledlazabezpieczeniasięnawypadekjakiejśpoważnejopresji,wktórejbądź
onisami,bądźichpodopiecznimogąsięjeszczeznaleźćwdalszymciągu
życia.TomaszzAkwinuniepotępiaoczywiścietejnaturalnejtroskiowłas-
przyszłość,podkreślajednak,żeniepowinnaonabyćtroskąnadmierną.
Wpraktycezatemsądozbytecznościczyteżniezbędnościpewnegoro-
dzajuzasobówpowinienbraćpoduwagęprzyszłezagrożenia,alejedynie
te,które(wnaszejwewnętrznejkondycjiizewnętrznejsytuacji)dosyć
prawdopodobne.Innymisłowy,jakozasobydlanassamychzbędne,atym
samymkwalifikującesiędoprzeznaczenianapomocdlainnych,powinni-
śmyoceniaćśrodki,którychaniniepotrzebujemywchwiliobecnej,aniteż
-zgodniezracjonalnieszacowanymprawdopodobieństwem-niebędzie-
mypotrzebowaliwdalszejperspektywie.
ZasadniczojednoznacznejestrównieżstanowiskoTomaszazAkwinu
wsprawiepomaganiaosobompotrzebującymkosztemzaniedbywaniawłas-
nychpotrzebpierwszorzędnych.Abyjeprzedstawić,powołujesięonna
wspomnianąwyżejzasadęporządkumiłości(ordocaritatis),zgodniezktó-
każdypowinienbardziejdbaćodobrowłasne,niżo(najlepiejnawet
pojmowany)interesdrugiego.Namocytegoetycznegoprawaoceniane
zachowanie-udzielaniepomocydrugiemuzwykorzystaniemśrodków
potrzebnychdozachowaniawłasnegożycia-nietylkoniejestnaszym
pozytywnymobowiązkiem;zregułyjesttorównieżdziałanieniewłaściwe
lubzakazane,azatemtakie,któregomamyobowiązekzaniechać.Tareguła
dopuszczawprawdzieistotnywyjątek:przypadek,nwktórymktośpozba-
wiałbyśrodkówkoniecznychdożyciasamegosiebieiswoichbliskich,aby
dostarczyćichjakieśważnejosobie,odktórejzależąlosyKościołalubpań-
stwa”[q.32a.6co.].TomaszzAkwinuargumentuje,żennarażeniesamego
siebieiswoichbliskichnaniebezpieczeństwośmierciwceluuratowania
takważnejosobybyłobyczynemchwalebnym,gdyżdobrowspólnenależy
przedkładaćnadwłasne”(tamże).Nawetjednakwtymnadzwyczajnym
przypadkuudzieleniepomocyzwykorzystaniemzasobówbezwzględnie
nieodzownychsamemupomagającemupozostajeczynemnadobowiązko-
wym-jedyniezalecanym,anienakazanym.
Jakzaznaczyłempowyżej,nietakcałkiemjasnoprzedstawiasięuTo-
maszazAkwinunormatywnystatuspomocywpotrzebie,udzielanejze
środkówpotrzebnychsamemupomagającemudoprowadzeniażyciana
odpowiednimpoziomie.Rozważającwq.32a.6pytanie,czyudzielanie
wsparciawtakiejsytuacjijestdziałaniemnakazanym,lubchoćbytylko