Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
TranscendentnekinoDarrenaAronofsky’ego.Film,sacrumimit
Dodajmy,żetekstykulturowe,funkcjonującewmasowym,rynkowymobie-
gu,sąraczejmizernejjakości,służącprzytymniewyszukanej,pospolitejroz-
rywce.Amerykańskakulturazostałapoddanaostrejkrytyceinazwanakulturą
narcyzmuprzezChristopheraLascha.Rozważaonzmiany,jakiezaszływame-
rykańskiejkulturze,ogniskującejsięnakonsumpcjiizaspakajaniupotrzeb
hedonistycznychiegoistycznienastawionychjednostek.Kulturaispołeczeństwo
wzmacniająnarcystycznecechyjednostek,akryzysowiwkulturzetowarzyszy
kryzyswzorcówrodziny,systemuedukacyjnego,politycznegoispołecznego.Dla
autoraprzyczynąkryzysusąamerykańskieinstytucje,aleoskarżarównieżme-
diamasowe,ouczynieniezAmerykanówwielbicielikina.Tooneuwzmacniają
narcystycznemarzeniaosławieipopularnościorazprzyczyniająsiędobrakuak-
ceptacjiwłasnejegzystencjijakożyciaprostegoizwyczajnego[ś]”38.
Inaczejotymproblemiewpływukulturypopularnejnadziełafilmowepisze
TeresaRutkowska:
Dziełofilmowerejestrujeto,cojestitoczegoniema,tocowidzialneito,copoza
sferąwidzialności,tocozewnętrzneitocowewnętrzne.Formatowanieznaczeniato
proceszłożonyiwielopoziomowy.Poziompodstawowyjestoczywiściekonstytu-
owanyprzezciągruchomych,audiowizualnychobrazów,któreskładająsięnaopo-
wiadanie.Aleobrazyte,wogromnejwiększościfilmówfabularnychnieprzepływają
wsposóbjednolicieciągły,niesąteżcałkiem»przezroczyste«.Rozpoznaniezasady
ichzorganizowania,świadomośćistnieniatakiejzasady,ukształtowanawoparciu
odoświadczeniewidzafilmowegoorazdoświadczenieogólnokulturoweiegzysten-
cjalne,jestczynnikiemniezmiernieistotnymwbudowaniusensudzieła[ś]proces
powyższymaścisłyzwiązekzosadzaniemutworufilmowegowkontekściekulturo-
wym,poto,abyintencjetwórcyioczekiwaniaodbiorcymogłyznaleźćsięwpunk-
ciestycznym.Mechanizmfunkcjonowaniakulturymasowejsprawia,żekontekst
tenrelatywniestalesięrozszerza,zdrugiejjednakstronyreakcjąnamnogośćbodź-
ców,naodczucienadmiernejzłożonościotaczającegonasświata,jesttendencja
doschematyzowania,upraszczaniaiporządkowaniazjawiskwedleunaddanego”czy
założonegoaprioriporządku39.
Trudnowfilmachstworzonychjakoformaniewyszukanej,masowejrozryw-
ki,doszukiwaćsięjakichśgłębszychpokładówznaczeń,odniesieńdosymboliki
czymitów.Będzietopróżnywysiłek.
38G.Ptaszek,Kapitalizmjakoźródłokulturowegonarcyzmuwepocepóźnejnowo-
czesności.WprowadzeniedoKulturynarcyzmuChristopheraLascha,[w:]C.Lasch,Kul-
turanarcyzmu.Amerykańskieżyciewczasachmalejącychoczekiwań,tłum.G.Ptaszek,
A.Skrzypek,WydawnictwoAkademickieSedno,Warszawa2015,s.15.
39T.Rutkowska,Balladaflmowa-czyliopowrotach,któretrwająwnieskończoność,
[w:]Sztukanawysokościoczu.Filmiantropologia,red.Z.Benedyktowicz,D.Palczewska,
T.Rutkowska,InstytutSztukiPAN,Warszawa1985,s.255.
